1 Aralık Dünya AİDS Günü: AİDS nedir, belirtileri neler?
Bağışıklık yetersizliği sendromu anlamına gelen AİDS vaka sayısı Türkiye’de 30 bini aştı ve dünyada da 37 milyona yaklaştı. Son 40 yılda 35 milyon insanın hayatını kaybetmesine yol açan hastalığa karşı farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 1 Aralık Dünya AIDS günü olarak belirlendi. Tam anlamıyla tedavisi henüz bulunamayan AİDS ile mücadelenin en etkili yolu, korunma önlemlerini uygulamaktan geçiyor.
AİDS, 1981 yılından bu yana 78 milyon kişiye aşkın bulaştı. AIDS, İnsan Bağışıklık Eksikliği Virüsü (HIV)’nün bağışıklık sistemine yaptığı hasardan kaynaklanan bir durum olup, “Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu” olarak ifade ediliyor. Dünyada her gün 5 bin kişi yeni enfeksiyon tanısı alıyor.
AIDS NEDİR?
AIDS bir virüs değil, HIV virüsünün neden olduğu bir dizi semptomdur (veya sendrom). Bağışıklık sistemi enfeksiyonla savaşmak için çok zayıf olduğunda bir kişinin AIDS’e sahip olduğu söylenir ve belli belirleyici semptomlar ve hastalıklar geliştirir. Bu, HIV enfeksiyonunun çok ilerlemiş olduğu ve tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanacağı son aşamadır.
AIDS İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER
– AIDS kazanılmış bağışıklık yetersizliği sendromu anlamına gelir.
– AIDS ayrıca ileri HIV enfeksiyonu veya geç evre HIV olarak adlandırılır.
– AIDS, bağışıklık sistemini yok eden gelişmiş HIV enfeksiyonu sonucu gelişen bir dizi semptom ve hastalıktır.
AIDS BELİRTİLERİ NELERDİR?
AİDS vücuda girmesinin ardından bir süre kendini belli etmez. Genellikle ilk birkaç haftada belirtilerin görülmediği hastalıkta, 2 ile 4. haftada ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı ve döküntü belirtileri görülür. HIV’in en bulaşıcı olduğu dönem bu dönemdir.
AİDS belirtileri arasında en yayın görülen şikayetler;
Ateş
Boğaz ağrısı ve boğazda iltihaplanma
Baş ağrısı
Lenf bezlerinde büyüme
Vücutta döküntü (genellikle yüz ve gövdede, daha nadiren avuç içlerinde ve ayak tabanlarında 5-10 mm çaplı kızarıklıklar ve kabarcıklar) – Dermatit
Ağızda, yemek borusunda ve genital organlarda yaralar,
Kas ve eklem ağrısı,
Bir aydan fazla süren ve tedavi edilmeyen ishal,
Baş ağrısı,
Bulantı ve kusma.
Tedaviye başlanmadığında iki aydan kısa zamanda 7-10 kg kilo kaybı görülebilir.
Belirtisiz Dönem AIDS
Birkaç hafta süren akut dönemden sonra HIV taşıyıcıları herhangi bir belirti olmadan ortalama 8-10 yıl kadar sağlıklı olarak yaşamlarını sürdürürler. Fakat kişi, ömür boyu HIV virüsü taşıyıcısı ve bulaştırıcısıdır. Lenf bezlerinde fark edilen büyümeler görülebilir.
Bu dönem birkaç yıl kadar kısa ya da 10 yıldan fazla da olabilir. HIV tanısı alan kişiler, ilaç tedavisine başladıklarında bağışıklık sistemlerini korumuş ve virüsün vücutlarındaki etkisini azaltmış olur.
İleri Dönem AIDS
HIV enfeksiyonunun en ileri evresidir ve bağışıklık sistemi giderek zayıflamıştır. Bu döneme kadar tedavi görmemiş hastalar enfeksiyonlara ve kansere karşı tüm dirençlerini yitirirler çeşitli hastalıklar nedeniyle organları zarar görür.
Şişmiş lenf düğümleri
Yorgunluk
Kilo kaybı
Kısa süreli hafıza kaybı
Mantar enfeksiyonları
Kalıcı döküntüler
Bir veya daha fazla fırsatçı enfeksiyon
AİDS NASIL BULAŞIR?
Hastalık korunmasız cinsel temas, ortak paylaşılan enjektörlerle damar içi madde kullanımı, gebelik sırasında ve doğum sırasında anneden bebeğe ve kan transfüzyonu yolu ile bulaşabilmektedir. Bu geçiş yolları nedeni ile HIV enfeksiyonu, erişkinlerin yanı sıra, tüm yaş gruplarında görülebilmektedir.
Hastalığın tam anlamıyla tedavisi bulunmamakla birlikte uygulanan ilaç tedavileri ile HIV/AIDS hastalığından ölümler azalmakta ve kişiler yaşantılarına devam edebilmektedir.
Hastalıktan korunmak için henüz bir aşı geliştirilememiştir. Önlenebilir bir hastalık olan HIV/AIDS ile mücadelenin en etkili yolu, korunma önlemlerini uygulamaktır. Tek eşliliğin yanı sıra, cinsel temasta doğru kondom kullanımı, hastalığın cinsel yolla bulaşmasına karşı en güvenli ve basit korunma yollarıdır.
Hastalık;
Aynı evi, iş yerini, yüzme havuzunu ve banyoyu kullanmak,
El sıkışma, kucaklaşma ve cilt teması,
Böcek ve sinek sokmaları ile bulaşmaz.
Çünkü; AIDS mikrobu dış ortamda yaşayamayan, dayanıksız bir virüstür.