4 bin yıllık geometri hatası Babil tabletinde ortaya çıktı
İngiltere’nin Oxford Üniversitesi’ndeki Ashmolean Müzesi’nde sergilenen küçük bir kil tablet, 4 bin yıl önceki bir Babil öğrencisinin yaptığı bir geometri hatasını günümüze taşıyor. Tablet, antik Kish bölgesinde bulunan ve geometri eğitimi için kullanılan birçok tabletten biri.
Tablet üzerinde bir dik üçgenin alanını hesaplamaya çalışan öğrenci, doğru sonuç yerine yanlış bir sonuç yazmış. Üçgenin yüksekliği 3.75, tabanı 1.875 olarak belirtilmiş. Bu değerlere göre alan 3.5156 olması gerekirken, öğrenci bunu 3.1468 olarak hesaplamış.
Arkeologlar, bu tür tabletlerin o dönemde matematik eğitiminin önemli bir parçası olduğunu belirtiyor. Kish ve Babil, antik dönemde matematiksel gelişmelerin merkeziydi. Bu tabletlerin bazılarında, bir yüzünde öğretmen tarafından yapılan örnek hesaplamalar, diğer yüzünde öğrencinin çalışmaları bulunuyor.
BABİL MATEMETEĞİ VE SİSTEMETİK EĞİTİM
Babil matematiği, günümüzde saat hesaplamalarında kullanılan 60 tabanlı sayı sistemine dayanıyordu. Bu sistem, geometri ve cebir gibi ileri matematik tekniklerinin temellerini oluşturdu. Antik Babil’de matematik eğitimi, büyüyen imparatorlukların ticaret, vergi ve takvim ihtiyaçlarını karşılamak için gelişmişti.
Bu tabletler, Babil halkının Pisagor teoremini, Yunan filozof Pisagoras’tan bin yıl önce bildiğini gösteriyor. Pisagor teoremi, dik üçgenlerde iki kenarın kareleri toplamının hipotenüsün karesine eşit olduğunu ifade eder.
Tablet, matematik eğitimi kadar bilginin nasıl aktarıldığına dair de ipuçları sunuyor. O dönemde bilgi, ezberden yazılı kayıtlara aktarılmaya başlanmıştı. Bu değişim, günümüzün dijitalleşme sürecine benzer şekilde büyük bir kültürel dönüşümü temsil ediyor.
Tablet, yalnızca bir öğrencinin hatasını değil, aynı zamanda o dönemin eğitim ve toplumsal yapısını da yansıtıyor. Bu tür eserler, geçmişte bilginin nasıl toplandığını ve öğretildiğini anlamamızda önemli bir rol oynuyor.
Bölge, matematik eğitiminin yanı sıra yazılı bilginin yaygınlaştığı ilk yerlerden biri olarak biliniyor. Kil tabletlerdeki bu tür hatalar, insanlık tarihinin öğrenme süreçlerinin ne kadar eskiye dayandığını gösteriyor.
