65 bin yıllık ‘fabrika’ keşfedildi

İber Yarımadası’ndaki arkeologlar, Neandertallerin 65 bin yıl önce ateşi kontrol ederek yapışkan madde üretmek için kullandığı bir “fabrika” keşfetti. Bu özel yapı, modern insanların bölgeye ayak basmasından 20 bin yıl öncesine tarihleniyor ve Neandertallerin mühendislik becerilerinde ne kadar ileri olduğunu ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, Cebelitarık’taki bir mağaranın zeminine kazılmış yuvarlak bir çukurun, Neandertallerin taş aletlere sap eklemek için kullandığı yapışkan maddeleri üretmekte önemli bir rol oynadığını belirledi. Yaklaşık 22 santimetre çapında ve 9 santimetre derinliğindeki çukurun dik kenarları ve kuzey-güney yönünde uzanan iki kısa kanalı bulunuyor. Bu dikkatlice tasarlanmış çukur, ateşi ve sıcaklığı hassas bir şekilde yönetmek için kullanılmış.

Çukurun içinde kömür, kısmen yanmış bitkisel malzeme, ve yapışkan madde üretiminde kullanılan kaya güllerinden alınmış reçine izleri bulundu. Çukurun duvarlarından alınan örneklerde yanma ile ilişkilendirilen kimyasal maddeler ve bitki yapraklarındaki koruyucu balmumlarının kalıntıları tespit edildi.

Neandertallerin, çukuru kaya gülü yapraklarıyla doldurduktan sonra üzerini ıslak kum ve toprakla kaplayarak içeriye oksijen girişini engelledikleri düşünülüyor. Çukurun üzerindeki ince dallardan oluşan küçük bir ateşle bitkiler ısıtılarak reçine elde edilmiş. Bu süreçte kullanılan guano (kuş veya yarasa dışkısı), karışımın mühürlenmesine yardımcı olmuş olabilir.

TEKNOLOJİK AÇIDAN İLERİ VE EKİP ÇALIŞMASI İÇERİYOR

Çalışmanın yazarlarından Francisco Jiménez-Espejo, bu işlemin iki Neandertalin iş birliğiyle gerçekleştirilmiş olabileceğini öne sürdü. Çukurun iki tarafındaki kanalların, ısınmış yaprakların hızla çıkarılması için kullanılmış olabileceği belirtiliyor. Bu da Neandertallerin yalnızca teknolojik açıdan ileri değil, aynı zamanda etkili bir ekip çalışması yapabildiklerini gösteriyor.

Araştırmaya göre, bu yöntem modern bilim insanlarının 2017’de gerçekleştirdiği bir deneyle benzerlik taşıyor. O deneyde, yapışkan madde üretimi için benzer bir fırın modeli kullanılmıştı. Bu keşif, Neandertallerin mühendislik becerilerini ve karmaşık görevleri başarıyla yerine getirme kabiliyetlerini bir kez daha gözler önüne seriyor.

Araştırmanın sonuçları Quaternary Science Reviews dergisinde yayımlandı. Bu keşif, Neandertallerin alet yapımı konusundaki bilgisine ve teknolojik inovasyonlarına ışık tutarak tarih öncesi insan davranışına dair önemli ipuçları sunuyor.