7.2 büyüklüğünde depremle sarsılan Tayvan’ın en yüksek binası nasıl dayandı?

Son 25 yılın en büyük deprem felaketini yaşayan Tayvan’daki en yüksek bina olan Taipei 101 gökdeleninin depreme dayanması uluslararası kamuoyunda gündem oldu…

Bir dönem dünyanın en yüksek yapısı olarak rekor kıran fakat son yıllarda yapılan binalarla bu unvanını kaptıran Taipei 101’in en az 25 insanın yaşamını yitirdiği ve çok sayıda insanın yaralandığı depreme dayanmasının arkasındaki teknoloji ve mühendislik dikkat çekici. 

508 metrelik yüksekliğe sahip Taipei 101 halen dünyanın en yüksek 10’uncu binası olurken binanın içinde yer alan 660 tonluk dev bir kürenin olduğu sarkaç binayı depremden korumaya yardımcı oluyor. Binanın depremin şiddetiyle yana eğilmesini engelleyen sarkaç sistemi oluşturulan  enerji şok emicilere aktararak depremin etkisini yüzde 40 oranında azaltıyor. 

2004’te 1.8 milyar dolara inşa edilen Taipei 101’in deprem sırasında dimdik durması sosyal medyada da gündem olurken, bu teknoloji sayesinde şiddetli deprem ve fırtınalarda etkiyi yüzde 40 oranında azalttığı akydedildi. 

‘Ayarlanmış kütle damperi’ adı verilen 660 metrik tonluk altın bir küre, 92. kattan itibaren binanın içinde asılı duruyor. Bina bir yönde hareket ettikçe çelik küre diğer yönde sallanarak binanın genel dengesini koruyor. Deprem yüzünden bina sağa yatmaya başladığı sırada küre aynı güçle sola ilerleyerek etkiyi azaltıyor. Herhangi bir dış güç ya da kontrol olmayan çalışan sistem yer çekimi ve binanın hareketinden güç alıyor. 

Devasa kürenin altındaki hidrolik pistonlar enerjiyi ısı olarak emiyor ve dağıtıyor. Bilim insanları ve uzmanlar bu sistemin otomobil süspansiyonlarındaki amortisörlere benzediğini söylerken binanın yapımında kullanılan malzemelerin de depreme karşı dayanıklı olduğunu vurguladı.