Yurt dışı çıkış harcı ne kadar olacak, son durum ne?

TBMM’ye gelecek olan ve vergi düzenlemelerini içeren pakette yurt dışı çıkış harcı için zam yapılmasına dair düzenleme de yer alıyor. Hükümet, şu an 150 TL olan yurt dışı çıkış harcı için bayram sonrasında büyük zam yapmaya hazırlanıyor. Yurt dışı çıkış harcının 150 TL’den 3.000 liraya kadar yükseltilmesi planı tepki ile karşılandı.

YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI NE KADAR?

Yurt dışı çıkış harcı mevcut durumda 150 TL olarak alınıyor.

Temmuz 2019 ile Şubat 2022 döneminde 50 TL olan çıkış harcı, Mart 2022’de 150 TL’ye yükseltilmişti. 

Yurtdışı çıkış harçlarından 2023 yılında 1 milyar 311 milyon lira tahsilat yapıldı. 2024 yılının Ocak-Nisan döneminde ise 427 milyon lira gelir sağlandı. Yurtdışı çıkış harçlarının 15 TL’lik bölümü TOKİ’ye aktarılıyor.

YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI NE KADAR GEÇERLİ?

Yurt dışı çıkış harcı için geçerlilik süresi bulunmuyor ancak GİB tarafından yapılan açıklamaya göre yapılacak zam ardından eski ücrette alınan yurt dışı çıkış pulları için aradaki fark tahsil edilecek ya da pullar geçersiz sayılacak.

GİB’in internet sitesinde yayımlanan duyuruda, yurt dışına çıkış harcının yeniden belirlenmesine ilişkin çalışmaların olduğunun basına yansıyan haberlerde yer aldığı belirtildi.

Diğer vergi kanunlarında olduğu gibi yurt dışına çıkış harçlarının da etkililik ve verimlilik yönüyle sürekli değerlendirmeye tabi tutulduğuna işaret edilen duyuruda şunlar kaydedildi:

“Bilindiği üzere bu harç, yurt dışına çıkış yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından, çıkış başına maktu olarak alınmaktadır. Yurt dışına çıkış harcının, yurt dışına çıkış tarihinde yürürlükte bulunan tutarlar üzerinden ödenmesi gerekir. Dolayısıyla çıkan haberler nedeniyle bugünden harç pulu satın almak veya diğer yollarla harcı ödemek, çıkış tarihinde geçerli tutarın ödenmeyeceği anlamına gelmez. Vatandaşlarımızın bu tür spekülatif haberler nedeniyle mağdur olmaması için Başkanlığımız açıklamalarını takip etmesi önem arz etmektedir.”

YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI NE KADAR OLACAK?

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) 24 Mayıs 2024 tarihli ‘2024 yılı kanun çalışmaları sunumu’ metninde yeni vergi paketine dair dikkat çeken öneri ve tahminler yer aldı. 

Hükümetin yakın zamanda TBMM’ye göndermesi beklenen yeni vergi paketine dair sunumda, mevcut durumda 150 TL olan yurt dışı çıkış harcının, 3 bin TL’ye yükseltilmesi önerildi. 

Sunumda “önerilen düzenleme” ara başlığı altında “Yurt dışına çıkış yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından çıkış başına alınan harç tutarının 3.000 TL olarak belirlenmesi, harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılmasının sağlanması ve Cumhurbaşkanına verilen yetkinin buna göre düzenlemesi önerilmektedir” denildi.

‘RAKAM NETLEŞMEDİ’

Kurban Bayramı tatili sonrasında TBMM’ye gelecek olan ve vergi düzenlemelerini içeren pakette yurt dışı çıkış harçlarına zam yapılmasına dair düzenleme de olması bekleniyor. 

Bloomberg’de 14 Haziran’da yayımlanan haberde, çıkış harcının 150 TL’den 1500 TL’ye yükseltileceği aktarılmıştı.

Sözcü’nün ulaştığı Hazine ve Maliye Bakanlığı kaynakları, çıkış harcına zam hazırlığının doğru olduğunu ancak rakamın henüz netleşmediğini belirtmişti.

YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI ZAMMININ BAHANESİ BELLİ OLDU

Yurt dışı çıkış harcı uygulamasının arkasında ise Türk vatandaşlarının her yıl daha fazla yurt dışı seyahati yapması, yurtdışındaki harcamalarının artması ve bunu finansmana dönüştürme isteği yer aldı.

Sunumun etki analizi bölümünde 2023 yılında 8 milyon 743 bin 760 kişinin yurt dışına harç ödeyerek çıkış yapmış olduğu hatırlatılarak “2024 yılında da aynı sayıda kişinin yurt dışına harç ödeyerek çıkış yapacağı varsayımı ile 6 aylık gelir etkisinin 12,5 milyar TL olacağı hesaplanmaktadır” denildi.

TÜİK verilerine göre, 2022’de yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı 7 milyon 266 bin 773 kişi olmuştu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 589 dolar olarak gerçekleşti.

2023’te ise yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yıla göre yüzde 52,3 artarak 11 milyon 67 bin 359 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 639 dolar olarak gerçekleşti.

2024’ün ilk çeyreğinde ise yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 18,4 artarak 2,4 milyon kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 727 dolar olarak gerçekleşti.

İRONİYLE DİKKAT ÇEKTİLER

Sosyal medya hesaplarından yapılan bazı paylaşımlar şöyle:

Hakan Kara: Yurt dışına çıkış harcının 1500TL yapılması önerilmiş. Zar zor biriktirdiği 500 dolar ile Arnavutluk’a tatile giden için yüzde 10 ek maliyet, Las Vegas’ta 100 bin doları bir çırpıda yiyen için çerez parası. Amaç vergide adalet ve verginin tabana yayılması ise iki kriteri de karşılamıyor. 

Tunç Şatıroğlu: Mehmet Şimşek mangal harcı da alabilir. Parklarda mangal yakanlardan çevreyi kirlettikleri ve etraftaki insanları duman altında bıraktıkları için 250 lira harç alınabilir.

Demokrat Parti İstanbul Milletvekili Cemal Enginyurt: Mehmet Şimşek, başımıza Deli Dumrul kesildi. Deli Dumrul, köprüden geçenden 10 akçe, geçmeyenden 5 akçe alırmış. Mehmet efendi de yurtdışına çıkandan 3000 TL, geri dönenden 1500 TL alacak.

VEKİLLER TEPKİ GÖSTERDİ

Yurt dışı çıkış harcının 1.500-3.000 lira arasına çıkarılmasına yönelik vergi düzenlemesine tepki gösteren CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, “Bu kadarını Deli Dumrul bile düşünemezdi” açıklaması yaparken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e yönelik eleştirilerde bulundu. Bakanın yeni vergi ve zamlara yönelik icatlar çıkardığını aktaran Toprak, “Hazine ve Maliye Bakanı, neye ne kadar zam yapalım, kimden daha çok vergi alalım, sineğin yağını nasıl çıkaralım, engellinin, yurt dışına çıkanın, birden fazla konutu olanın, kira geliri elde edenin tepesine daha çok nasıl binelim diye düşünüp yeni icatlar çıkarıyor. Kendisi kumpiri çok seviyor, Deli Dumrul vergileri de kumpir yerken mi aklına geliyor? Beşli çeteye vergi affı getirenler, holdingleri ve vergi kaçıranları görmezden geliyor” açıklamasını yaptı.

Vergi cambazları sayesinde Türkiye’nin dünyanın en pahalı pulunu keşfettiğini kaydeden TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi ve CHP İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı ise şu açıklamayı yaptı: “Pasaport için harç öde, uçak bileti için vergi öde, havalimanında niye bir daha yurt dışı çıkış harcı ödüyoruz? İktidar bir pula 3 bin lira fiyat çekiyor, dünyanın neresinde görülmüş böyle vergi? Pasaport, vize, ulaşım, harç derken yurt dışına sırf ayak bastı parası 20-30 bin lira olacak. Bu seyahat özgürlüğünün de ihlalidir’.’

Normal şartlarda harcın, devletin verdiği bir hizmet karşılığında alındığını söyleyen CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamada “Yurt dışına çıkan vatandaşa hiçbir hizmet verilmeden alınan bu para resmen haraç oldu. Ne hizmet veriyorsunuz da vatandaştan 3 bin lira harç alacaksınız? Yurt dışına sadece varlıklı vatandaş çıkmıyor, iş için eğitim için mecbur kaldığı için de yurt dışına giden var’’ dedi.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yurt dışı çıkış harcının 150 liradan 3 bin liraya yükseltilmesi teklifinin ortaya çıkmasının ardından İYİ Parti harekete geçti. İYİ Parti Ankara Milletvekili ve TBMM Dışişleri Komisyonu Üyesi Kürşad Zorlu, yurt dışına çıkış Harcının kaldırılması için hazırladıkları kanun teklifini TBMM’ye sundu. Zorlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Gelir İdaresi Başkanlığı’nın önerisi kabul edilemez” diye konuştu.

YURT DIŞI HARCI ZAMMI İÇİN TURİZM SEKTÖRÜNDEN TEPKİ

Yurt dışı çıkış harcının 150 liradan fahiş biçimde arttırılıp 3 bin liraya kadar çıkarılmasına yönelik vergi düzenlemesi başta turizm ve sınır ticaretiyle uğraşanlar olmak üzere birçok kesimde endişe yarattı. Güneydoğu’da günübirlik ticaret yapan bölge halkı da ‘’Ekonomi çöker’’ uyarısı yaptı. Şırnak Cizre Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ömer Faruk Yıldırım da, Hazine Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e çağrıda bulundu. Faruk Yıldırım, yurt dışı çıkış harcına zam yapılması halinde ‘günübirlik ticaret ile geçimini sağlayan bölge halkının zarar göreceğini belirtti. Yıldırım, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’e “Sayın Bakanım Şimşek, şehrimizde yeterli istihdam olanaklarının olmayışından kaynaklı gençlerimizin en büyük gelir kaynağı Irak ile yapılan günübirlik ticarettir. Yurt dışı çıkış harcında yapılacak düzenleme şehrimizin ekonomik dengelerini olumsuz yönde etkileyecektir’’ çağrısını da yaptı.