Stonehenge tarihçileri ikiye böldü: 5 bin yıllık taşlar nasıl ortaya çıktı?
Dünyanın en özgün yerlerinden biri olan ve tarihe ışık tutan Stonehenge’in nasıl ve kim tarafından yapıldığına dair kesin bilgiler olmamakla birlikte, antik yapının yaklaşık 5 bin yıl önce nasıl inşa edildiği konusundaki tartışmalar hala devam ediyor. Bir grup araştırmacı, Stonehenge’in ‘mavi taşları’nın Galler’den doğal yollarla taşındığını iddia eden çalışmaya karşı çıktı. Peki Stonehenge nasıl oluştu?
İngiltere’nin güneybatısında, Salisbury Plain’in ortasında yer alan Stonehenge, antik dünyanın en büyüleyici yapılarından biri olarak kabul ediliyor.
Ancak Stonehenge’in yaklaşık 5 bin yıl önce nasıl ortaya çıktığı konusundaki tartışmalar henüz sona ermiş değil.
Bir grup araştırmacı daha önce ortaya atılan, taşların buzullarla birlikte taşındığını ortaya koyan çalışmaya karşı çıktı.
“İNSANLAR TARAFINDAN TAŞINDI”
Stonehenge’in eski tarihi mülk sorumlusu Tim Daw, bu teoriyi “saçmalık” olarak nitelendirerek, taşların insanlar tarafından bir dizi teknik kullanılarak taşındığını savunduğunu belirtti.
Stonehenge’in kendine özgü yapısında, uzun Sarsen taşlarının yanı sıra yaklaşık 80 küçük ‘mavi taş’ da bulunur. Bu mavi taşların, genel olarak Güneybatı Galler’deki Preseli Tepeleri’nden geldiği kabul edilse de, taşların nasıl taşındığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
Durham Üniversitesi’nden emekli bir jeoloji öğretim üyesi olan Dr. Brian John, Stonehenge’e giden yolda buzul etkisi olduğuna dair kanıtlar olduğunu savunurken, Daw ve diğer araştırmacılar bu iddiayı reddediyor. Daw’a göre, mavi taşlar insanlar tarafından taşındı ve şekillendirildi.
Her iki taraf da taşların Galler’den geldiği konusunda hemfikir. Stonehenge’in daha büyük taşları olan Sarsen’lerin ise güney İngiltere’nin tebeşir topraklarından, yaklaşık 15 mil uzaklıkta Marlborough yakınlarından geldiği bilinmektedir.
NASIL OLUŞTU
Stonehenge’in oluşumu ve yapımı, arkeologlar ve bilim insanları arasında uzun yıllardır devam eden bir tartışma konusu. İşte genel olarak kabul gören bilgiler ve bazı teoriler:
İlk Yapım Dönemi (MÖ 3100-2600)
Stonehenge’in ilk aşaması, iç kısımdaki toprak setlerin oluşturulmasıyla başlar. Bu dönemde dikili taşlar kullanılmaz, ancak mevcut kazılar ve buluntular, bölgenin Neolitik dönemde bir topluluk merkezi olarak kullanıldığını göstermektedir.
Taşların Yerleştirilmesi (MÖ 2600-1600): Stonehenge’in ikinci aşamasında, büyük taş blokların yerleştirilmesi başlar. Bunlar arasında iç dairenin çevresindeki “mavi taşlar” ve dış halkanın içine yerleştirilen daha büyük Sarsen taşları bulunur. Mavi taşların Preseli Tepeleri’nden (Galler) geldiği düşünülmektedir, ancak taşların nasıl taşındığı ve yerleştirildiği konusunda farklı teoriler bulunmaktadır.
Son Gelişimler ve Değişiklikler (MÖ 1600-1200):
Stonehenge’in son aşamalarında, iç dairedeki mavi taşların bazıları değiştirilmiş veya yeniden yerleştirilmiş olabilir. Bu dönemde mevcut yapısal değişiklikler ve taşların düzenlenmesi gerçekleşmiş olabilir.
Stonehenge’in inşa edilmesindeki teknikler ve amaçları net olarak anlamak zor olsa da, genellikle bu tür yapıların astronomik gözlemler, dini ritüeller veya topluluk etkinlikleri için kullanıldığı düşünülmektedir. Ayrıca, yapıdaki taşların seçimi ve yerleştirilmesi de bölgenin jeolojik ve coğrafi özelliklerinin dikkate alındığına işaret etmektedir.
