Açlık hissinin kaynağı bulundu: Hepsi kafada

Rockefeller Üniversitesi’nden sinirbilimci Christin Kosse, “Bu nöronların motor kontrolle bu kadar ilişkilendirilmesi şaşırtıcı” diyerek, çiğneme hareketinin sınırlanmasının iştah bastırıcı bir etki yaratabileceğini beklemediklerini belirtti.

Daha önce insanlarda ventromedial hipotalamus bölgesine zarar verilmesinin obeziteye yol açtığı biliniyordu. Bu bilgi üzerine Kosse ve ekibi, bu bölgedeki nöronları farelerde daha yakından inceledi. Çalışmalar, bir protein olan beyin türevli nörotrofik faktörün (BDNF) eksikliğinin metabolizma, aşırı yeme ve obezite ile bağlantılı olduğunu göstermişti.

Araştırmacılar, optogenetik adı verilen bir teknikle bazı farelerdeki BDNF nöronlarını aktif hale getirdi ve bu farelerin yiyeceğe olan ilgisinin neredeyse tamamen kaybolduğunu gözlemledi. Aç veya tok olmalarına bakılmaksızın fareler, onları cezbedici yağlı ve şekerli yiyecekleri bile umursamadılar. Kosse, bu bulguyu “ilk başta şaşırtıcı” olarak nitelendirdi ve genellikle zevk için yeme dürtüsü ile açlığı gidermek için yeme dürtüsünün farklı olduğu düşüncesine değindi.

NORMALDEN YÜZDE 1200 KAT FAZLA YİYECEK TÜKETTİLER

BDNF nöronlarının farelerde çiğneme ve yememeyi seçme arasında bir karar noktası olduğu düşünüldü. Bu nöronlar engellendiğinde ise farelerin çiğneme ve kemirme dürtüsü önemli ölçüde arttı. Fareler, su şişesi veya izleme ekipmanı gibi sindirilemeyen nesneleri bile çiğnemeye yöneldi. Ayrıca bu fareler, belirli bir süre içinde normalden %1200 daha fazla yiyecek tüketti.

Science Alert’te yer alan habere göre; BDNF nöronlarının, leptin gibi açlık ve obezite ile ilişkili sinyalleri algılayan duyusal nöronlardan bilgi aldığı anlaşıldı. Bu sinyallere göre çiğneme hareketini yöneten motor nöronlar (pMe5) harekete geçiyordu. Kosse, çiğnemeden sorumlu Me5 nöronlarının yokluğunda farelerin katı yiyecekleri çiğneyemediğini ve bu nedenle açlıktan öldüklerini belirtti.

BDNF nöronları çiğneme devresinden izole edildiğinde, farelerin ağızlarında yiyecek olmasa dahi çiğneme hareketine devam ettikleri gözlemlendi. Bu da BDNF nöronlarının, aslında varsayılan olarak ‘açık’ olan çiğneme aktivitesini baskıladığını ortaya koydu.

Araştırmanın eş yazarı Rockefeller Üniversitesi’nden moleküler genetikçi Jeffrey Friedman, BDNF nöronlarının yokluğunun obeziteye neden olduğunu belirtti. Friedman, çalışmanın bilinen obeziteye yol açan mutasyonları daha tutarlı bir devre modeline yerleştirdiğini ifade etti.