900 bin yıllık teknoloji!
900 bin yıl önce İspanya’da keşfedilen gelişmiş taş aletler, Avrupa’da bilinen en eski teknolojik sıçramayı ortaya koyuyor. Santiago de Compostela Üniversitesi’nden antropolog Diego Lombao ve ekibi, kuzeydoğu İspanya’daki El Barranc de la Boella bölgesinde yapılan kazılarda bu gelişmiş taş alet tekniklerine dair bulgulara ulaştı.
Bu buluş, modern insanlarla Neandertallerin ayrılmasından önceye tarihleniyor. Bu da söz konusu teknolojik sıçramanın, bizim ve Neandertallerin ortak ataları veya artık soyu tükenmiş insan türleri tarafından yaratıldığını gösteriyor.
Lombao ve ekibi, makalelerinde şu ifadeleri kullandı: “El Barranc de la Boella’da gözlemlenen teknolojik davranışlar, önemli bir teknolojik ilerlemeyi ve öngörü yeteneğini ortaya koyuyor.”
İLK TAŞ ALETLERDEN ACHEULAN TEKNOLİJİSİNE
Analizler, aletlerin yapımında belirli bir üretim şablonunun izlendiğini ve bu sayede tutarlı sonuçlar elde edildiğini ortaya çıkardı. Eski insanlar, daha önceki dönemlere göre daha büyük ve işlevsel aletler yapıyor ve bu aletleri belirli amaçlara uygun şekilde üretiyordu. Bu durum, ileri düzeyde bir planlama ve kaynak kullanımı becerisine işaret ediyor.
Bilinen en eski taş aletler, yaklaşık 3 milyon yıl önce Afrika’da üretilen Oldowan veya Mode 1 (Oldowan teknolojisi) olarak sınıflandırılan aletlerdir. Bu aletler, bir taşın diğerine vurularak kırılmasıyla elde edilen keskin kenarlı parçalardan oluşuyordu. Ancak Lombao ve ekibinin keşfi, Avrupa’da Mode 2 olarak bilinen ve Acheulean el baltalarını içeren daha gelişmiş tekniklerin en eski örneklerini ortaya koydu.
Acheulean teknolojisi, Mode 1 süreçlerinin üzerine inşa edilmiş ve kemik ya da ahşap gibi diğer malzemelerin de kullanılmasıyla daha simetrik ve rafine aletler yapılmasını sağlamıştı.
MALZEME SEÇİMİNDE STRATEJİK YAKLAŞIM
El Barranc de la Boella’daki eski insanlar, alet yapımı için yerel kaynakları taşımış ve farklı üretim aşamaları için belirli malzemeler kullanmışlardı. Örneğin, küçük aletler için çakmaktaşı (çört), büyük aletler için ise şist tercih edilmişti. Bu durum, teknolojik planlamanın ve kaynakların verimli kullanımının göstergesiydi.
Araştırmacılar, El Barranc de la Boella’da bulunan teknolojilerin tamamen yerel olmayabileceğini düşünüyor. Bazı tekniklerin bir anda ortaya çıkması, bu yeniliklerin göç yoluyla geldiğini işaret ediyor. Özellikle Levant’taki Ubeidiya gibi diğer bölgelerle benzerlikler dikkat çekiyor.
Lombao ve ekibi, bu teknolojilerin yaklaşık 1,4 milyon yıl önce Afrika’dan Avrupa’ya doğru gerçekleşen Acheulean yayılımının erken bir örneği olabileceğini öne sürüyor.
TEKNOLOJİK GELİŞİMİN SONUCUNDA AVRUPA’YA GÖÇ
Bu aletler, zihinsel model oluşturma, öngörü ve planlama gibi bilişsel yeteneklerin erken kanıtları olarak değerlendiriliyor. Ancak Lombao’ya göre bu yenilikler ani bir sıçramadan ziyade, göçlerin ve teknolojik davranışların kademeli olarak Avrupa’ya ulaşmasının bir sonucu.
Bu buluşun ardından, yaklaşık 300 bin yıl sonra, insanlık yeni bir teknolojik sıçrama yaparak bugünkü kültür birikiminin temelini atmıştı.
