‘Kömür maden sahalarına güneş paneli 6,9 milyon haneye elektrik ihtiyacını karşılar’

Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal), Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe), Greenpeace Akdeniz, WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği, 350.org, Ekosfer ve Yuva Derneği için Solar3GW tarafından hazırlanan rapora göre; ‘‘Kömür Sahalarının Güneş Potansiyeli’’ raporuna göre kömürlü termik santrallere kömür sağlayan açık maden ocakları güneş panelleri ile donatılırsa 6,9 milyon hanenin yıllık elektrik ihtiyacı karşılanabilir. 

Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal), Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe), Greenpeace Akdeniz, WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği, 350.org, Ekosfer ve Yuva Derneği için Solar3GW tarafından hazırlanan raporda, Türkiye’de açık madencilik yapılan kömür sahalarında hayata geçirilebilecek güneş enerjisi kurulu gücüne ve elektrik üretim potansiyeline dair bir ön analiz yapıldı.

Çalışma kapsamında, toplam kurulu gücü 10 bin 495 MW olan 22 kömürlü termik santrale kömür sağlayan açık maden ocağı hesaplamaya dahil edildi. Rapora göre, kömür sahaları güneş panelleri ile donatılırsa 6,9 milyon hanenin yıllık elektrik ihtiyacı karşılanabilir.

‘TÜRKİYE’NİN ÖNÜNDE BÜYÜK BİR FIRSAT VAR: KÖMÜR SAHALARI’

Türkiye’nin, net sıfır hedefine ulaşmak için 2030 yılına kadar kademeli kömürden çıkış planını bir an önce hazırlaması, ekosistemi ve yerel halkın taleplerini önceliklendirerek kömür sahalarındaki güneş potansiyelini değerlendirmesi önerildi. Raporda, “İklim krizi ile mücadele ve enerji bağımsızlığı için bir an önce elektrik üretiminden kömürü çıkararak yenilenebilir enerji payını artırması gereken Türkiye’nin önünde büyük bir fırsat var: kömür sahaları. Kömürlü termik santrallere bağlı çalışan açık madencilik sahaları, hem kapladıkları alan itibarıyla güneş santrali kurulumuna elverişli, hem de trafo merkezleri ve iletim hatlarına halihazırda bağlantılı olduklarından güneş enerjisi dönüşümünde maliyet avantajına sahip” denilerek şu önerilerde bulunuldu:

‘TÜRKİYE’NİN MEVCUT KURULU GÜCÜNÜ YÜZDE 170 ARTTIRIR’

• 22 kömürlü termik santrale kömür sağlayan kömür sahalarına 13.189 MW kurulu gücünde güneş enerji santrali kurulabilir. Bu, Türkiye’nin şu anki güneş kurulu gücünün (7815 MW) yüzde 170 artması demek.
• Bu kurulu güçten üretilecek 19.079 GWh elektrik, 6,9 milyon hanenin yıllık elektrik ihtiyacını karşılayabilir.
• Yenilenebilir güneş enerjisi sayesinde yıllık 12,4 milyon ton CO2 emisyonunun önüne geçilebilir.
• Bu yüksek güneş potansiyeli değerlendirilirken madencilikle bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılmasının mümkün olup olmadığı mevzuata uygun biçimde tespit edilmeli ve yerel halkın mülkiyet hakkı korunarak kararlara katılımı sağlanmalı.
• Türkiye taraf olduğu Paris Anlaşması’nın küresel sıcaklık artışlarını 1,5 derece ile sınırlama hedefine uygun olarak kömürden çıkış stratejisi oluşturmalı, mevcut kömürlü termik santraller için kapanma programı belirlenmeli.

RAPORLA İLGİLİ NE DEDİLER?

Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal) Kampanyacısı Duygu Kutluay: Küresel sıcaklık artışlarını 1,5 derece ile sınırlandırmak için en hızlı ve önemli adım kömürden çıkmak. Avrupa’da 23 ülke ya elektrik üretimlerinde kömürü çıkardı ya da kömürden çıkış kararıyla kendilerine bir yol haritası hazırladı.

Bu süreçte kullanılmaz haldeki eski kömür sahalarının güneş santrallerine çevrildiği örneklere giderek daha fazla rastlıyoruz. Raporumuzun  da ortaya koyduğu gibi Türkiye’de de kademeli kömürden çıkış planı kapsamında tekrar ekosistemlere kazandırılamayacak kömür sahaları, yenilenebilir enerjiye geçişte önemli bir fırsat yaratabilir.

Ekosfer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Barış Eceçelik: Türkiye’nin bir yandan kömür santrallarını kapatması öte yandan da düşük karbonlu, yakıtta dışa bağımlılığı olmayan rüzgar ve güneş gibi enerji kaynaklarına geçmesi gerek.

Sadece kömür santrallarının sahalarını güneş santrallarına dönüştürülürse, 2021’de taşkömürü ve ithal kömürden üretilen elektriğin üçte birini sadece bu santrallar üretebilir.

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Onur Akgül: Açık kömür madencilik yapılan sahaların güneş enerjisi teknolojisine bırakılması, kısa süreler içinde enerji sektörünün emisyonlarını düşürebilir ve bunu önemli ölçüde düşük maliyetlerle gerçekleştirebilir.

Bu süreçte, kömürden uzaklaşmayla halk sağlığında kaydedilecek hızlı iyileşme ve yeni doğal alan tahribatının önüne geçilecek olması ise diğer kazanımlar. 2030’a kadar  kömürden çıkmak Türkiye için hayal değil.

Solar3GW Yönetim Kurulu Başkanı Bahadır Turhan: Mevcut termik santrallerin kömür sahaları, güneş panelleri ile donatılabilecek kadar geniş ve çorak alanlar. Üstelik panellerin üreteceği elektriğin de şebekeye taşınması ve bağlanması için gerekli elektrik altyapısını barındırıyorlar.

WWF-Türkiye İklim ve Enerji Programı Müdürü Tanyeli Behiç Sabuncu: Kömürden elektrik üretimi gerek iklim, gerek halk sağlığına etkisi gerekse ekonomik açıdan topluma ve doğaya ağır bedeller yüklüyor. Türkiye’nin toplam sera gazı salımının dörtte birinin kömürden kaynaklandığını biliyoruz. Kömürlü termik santrallerin neden olduğu hava kirliliğinin erken ölümlere yol açan sağlık sorunlarını tetiklediği de bir gerçek. Kömürden çıkışı acilen planlamalıyız.