Doktor Jivago’nun torunu telif hakkı davasını kaybetti

Hem edebiyat hem de sinema dünyasının sevilen eserlerinden Doktor Jivago (Doctor Zhivago), yıllardır mahkemelerde tartışılıyor. Kitabın yazarı Boris Pasternak’ın yeğenlerinden Anna Pasternak, kitaptan ilham alarak tarihi gerçeklere dayandırarak yazdığı kitabının, Lara Prescott isimli yazar tarafından ihlal edildiğini söylüyordu. Nihayet iki yazar arasındaki dava son buldu.

Doktor Jivago’nun (Doctor Zhivago) yazarı Boris Pasternak’ın büyük yeğeni Anna Pasternak, 2016 yılında amcasının yaşadıklarından ilham alarak araştırmalarını 2016’da Lara: The Untold Love Story adıyla yayımladı. 2019’da ise Lara Prescott isimli bir yazar, yine Doktor Jivago’dan ilham alarak yeni bir kurgu roman (The Secrets We Kept: The sensational Cold War spy thriller) yayınladı. Ancak Prescott’un bu eseri, Pasternak’ın eleştirilerinin hedefi oldu.

Pasternak, Prescott’un kendi kitabını ihlal ettiğini ileri sürdü ve ikili mahkemede karşı karşıya geldi. Üç yıldır devam eden, 2 milyon sterlinlik dava; yargıcın, Prescott’un söz konusu ihlali yapmadığına karar vermesiyle son buldu.

Prescott’un romanı, CIA’in soğuk savaş sırasında Doktor Jivago’yu nasıl bir propaganda aracı olarak kullanmayı planladığının kurgusal bir anlatımı. Penguin Random House ile 2,5 milyon dolarlık iki kitaplık bir anlaşmanın parçası olarak 2019’da yayınlandı, ödül kazandı ve film hakları da satıldı.

Pasternak, Prescott’un kitabını yazarken kendi kitabındaki olayların yapısının önemli bir bölümünü kopyaladığını iddia etti.

Ancak, salı günü Londra’daki yüksek mahkemede Yargıç Edwin Johnson şunları söyledi: “Sanığın, TSWK’nın (The Secrets We Kept: The sensational Cold War spy thriller) ilgili bölümlerindeki olayların seçimini veya bu seçimin herhangi bir bölümünü Lara’dan kopyalamadığı açıktır. Bunun temel nedeni, Lara ve TSWK’nin temelde farklı işler olmasıdır. Lara kurgusal olmayan bir tarihi eserdir. TSWK, tarihi bir kurgudur. Gerçek olaylara dayanmaktadır, ancak bu gerçek olaylar davalı tarafından tasarlanan hikayeye dokunmuştur ve kendileri hikayeye uyacak şekilde uyarlanmıştır.”

Yargıç Johnson ayrıca Pasternak’ın, Prescott’un kitabını okumadan telif hakkı talebinde bulunmasının olağanüstü olduğunu da söyledi.

Edebiyat dünyasını hâlâ etkileyen kitap, 1965 yılında sinemaya uyarlanmış ve birden fazla dalda Oscar alarak sinema dünyasına da iz bırakmayı başardı.