EYT ne zaman çıkacak, son durum ne? EYT kimleri kapsıyor?

Emeklilik için sigoratalık ve çalışma sürelerini dolduran, primlerini ödemiş olan ancak 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle prim günü ve sigortalılık süresi şartlarının yanı sıra bir de yaş şartı getirilmesi nedeniyle emekli olamaya yüzbinlerce vatandaş EYT mağduru oldu. Geçmişte çok kez kapıyı kapatan AKP hükümeti yaşadığı oy kaybı nedeniyle başladığı EYT çalışmasında sona geldi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin tarih verdi. Çalışmaları tamamlanan EYT Ocak 2023’te yürürlüğe gireceği açıklamıştı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kamuoyunda “EYT” olarak bilinen emeklilikte yaşa takılanların durumuyla ilgili, “Bakanlığımız sürdürdüğü görüşmeleri tamamladıktan sonra çalışmaya nihai halini verip TBMM’ye sunacak ve uygulama takvimi, TBMM tarafından belirlenecektir.” bilgisini paylaştı.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, EYT konusunda kamuoyunda bazı yanıltıcı haberlerin yer aldığı belirtilerek, şu ifadeler kullanıldı:

“Bakanlığımız, emeklilikte yaşa takılanlar için yapılacak düzenleme konusunda başta işçi ve işveren örgütleri olmak üzere, odalar ve diğer ilgili sivil kuruluşlarla sürdürdüğü görüşmeleri tamamladıktan sonra çalışmaya nihai halini verip TBMM’ye sunacak ve uygulama takvimi, TBMM tarafından belirlenecektir.” AA

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR (EYT) NE ZAMAN ÇIKACAK?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, ‘2023’e Doğru Şehir Buluşmaları’ kapsamında Afyonkarahisar’a geldi.

EYT ile ilgili Bilgin, “Çok konuşulan, birçok insanın da merak ettiği EYT meselesi var. Onu çözeceğiz. Türkiye zorlu ekonomik şartlar içerisinde çalışanlarını olumsuz tablo karşısında koruyacak sosyal politika uygulamalarıyla topluma gerekli desteği sağlama yönünde çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.

EYT’nin uygulamaya gireceği tarihi de açıklayan Bakan Bilgin, şöyle konuştu:

*Televizyonlarda sık sık ‘işte şunlar da girecek, bunlar da çıkacak’ öyle bir şey yok. 99 öncesi biliyorsunuz, yaşla ilgili bir sorun var. O sorunu biz çözüyoruz ve önümüzde tek bir model var. Tek bir formül var daha doğrusu. Onun hesapları yapıyoruz.

*Çok sayıda insan var tahmin edeceğiniz gibi. Onların durumlarını, çalışma gün sayılarını, yıllarını, vesaire sosyal güvenlikteki sağlık sigortası primlerini gözden geçirip en uygun, en kapsayıcı çözümlemeyi yapacağız.

*Mesafe aldık ama şimdi açıklamayacağım. ‘Niye şimdi açıklamıyorsunuz?’ diyenler var. Bir defa çalışmamız bitmedi. İkincisi, adım adım açıklıyoruz. Zaten açıklasak da ocaktan sonra uygulamaya sokulacak.

*Şimdi açıklamanın bu anlamda acelesi yok. Sözleşmeli personel, geçici işçiler, diğer sorunları açıklayacağız. Aralık ayının ilk haftasında çalışma biter bitmez de meclise intikal ettireceğiz. (DHA)

EYT KİMLERİ KAPSIYOR?

Staj ve çıraklık dönemi sigortaların EYT için başlangıç sayılıp sayılmayacağıyla ilgili bir soruya Bilgin, “Onlar farklı. Onlar EYT kapsamında değil zaten. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sağlık sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem.” yanıtını verdi.

EYT konusunda bir düzenlemenin çıkacağını bildiren Bilgin, bu düzenlemenin ayrıntılarını gerekli hesaplamaların ardından kamuoyuyla paylaşacaklarını dile getirdi.

EYT NEDİR, KİMLER EYT’Lİ SAYILIYOR?

Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar EYT’li (emeklilikte yaşa takılan) sayılıyor. Zira 9 Eylül 1999 öncesinde yaş şartı aranmaksızın prim günü ve sigortalılık süresi şartları sağlanarak da emekli olunabilirken, 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle prim günü ve sigortalılık süresi şartlarının yanı sıra bir de yaş şartı getirildi. EYT’li sayılmak için sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olmak gerekiyor.

EYT’Lİ KAÇ KİŞİ VAR?

AKP Genel Başkan Yardımcısı Jülide Sarıeroğlu, katıldığı televizyon programında açıklamalarda bulundu. EYT ile ilgili Sarıeroğlu, şunları söyledi;

*Bu düzenleme yapıldıktan sonra ilk etapta emekli olacak kişi sayısı 1 milyonun üzerinde. Dosya bazlı yaklaşık 12.5 milyon emeklimiz var. İlk etapta 1.5 milyona yakın kişinin emekli olacağı, sonra da sisteme girişin devam edeceği bir düzenleme olacak.

*Yaklaşık 3-4 milyon arasında bir vatandaşımızın bu kapsamda olduğunu tahmin ediyoruz.

*Hepsi bir anda olmayacak. Tabii detaylar için en doğru ağız Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız, benim de hocam olan sayın Vedat Bilgin olacak.

EYT’LİLER HAKKINI İSTİYOR

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu’nun çağrısıyla EYT’liler, mağduriyetlerinin 23’üncü yılında İstanbul Kadıköy meydanında toplandı. Çok sayıda EYT mağdurları sık sık, “Formül değil hak istiyoruz”, “Direne direne kazanacağız”, “EYT sandıkta hesap soracak” sloganları attı.

“MAĞDURİYETİMİZİN ÜZERİNDEN 23 YIL GEÇTİ”

“İktidarı muhalefet, muhalefeti de iktidar yapacak güçteyiz” yazılı pankartın önünde açıklama yapan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Federasyonu Başkanı Gönül Boran Özüpak, şu ifadeleri kullandı:
“Kamuoyunda kısaca EYT olarak bilinen, emeklilikte yaşa takılanları mağduriyetine sebep olan yasanın kabulünden bu yana 23 yıl geçti.

8 Eylül 1999 yılında çıkarılmış olan 4447 sayılı yasanın bazı hükümlerinin evrensel hukuk kurallarına aykırı bir şekilde geçmişe yönelik uygulanması, emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetini ortaya çıkarmıştır. Mevcut emeklilik şartları kazanılmış haklarımız iken, üçüncü bir şart olarak eklenen yaş şartının geçmişe uygulanması adaletsiz, eşitlik ilkesine aykırı, yasaların öngörülebilir ilkesinin hiçe sayıldığı bir şekilde düzenlenmiştir.”

“ASLA YILMAYACAĞIZ”

Özüpak, “EYT meselesi gündeme geldiğinde, ‘erken emeklilik istiyorlar’, ‘boş işler’, ‘bütçeye yük’, ‘çift dikiş’ söylemleriyle karşı karşıya kaldığımız zamanlar oldu. Asla yılmadık. Asla yılmayacağız. Bu asılsız suçlamalarla yaftalandığımız günlerde bizlerin hayalini kuramayacağı bol sıfırlı maaşlarla, 5-10 dikiş atarak maaş alan bürokratların varlığı ortaya çıktığında canımızın ne kadar yandığını tarif bile edemeyiz.” dedi.

“ÖTELENMİŞ HAKLARIMIZDAN BAŞKA BİR ŞEY TALEP ETMİYORUZ”

Yaklaşan seçim sürecine dikkat çeken Özüpak, “Yine bir seçim arifesindeyiz. Yine bir sürü vaatler havada uçuşuyor. Ey 2023 genel seçimleri sen nelere kadirsin. İktidara talip olan muhalefet partilerinin EYT konusunda vaat vermesini anlıyoruz da, kısa süre önce çözümü sürdürülemez bulunan ve şu anda iktidar olanların EYT çözümü için vaat vermelerini, ‘üzerinde çalışıyoruz’ demelerini ve takvim veriyor olmalarını da anlamakta zorlanıyoruz. Şu anda iktidarsınız, üstelik de 20 yıldır devam eden iktidarsınız. Neden çözüm için vaat veriyorsunuz? Neden takvim sunuyorsunuz?

Mağduriyet ortada ve 4 gün sonra 23. yıl dönümümüzü tamamlıyoruz. Bizlerin talebi ve çözüm isteği ise çok net. Üzerinde aylarca çalışma yapmayı, araştırma komisyonları kurmayı gerektiren bir durum yok ortada. Tüm EYT’liler olarak, çalışma haklarımıza başladığımızda tabi olduğumuz yasalar çerçevesinde ötelenmiş haklarımızdan başka bir şey talep etmiyoruz.” diye konuştu.

“LÜTUF, SADAKA İSTEMİYORUZ”

Özüpak, EYT’lilerin devletin bütçesine yük olmadığını belirterek şöyle devam etti:

“Hak etmediğimiz bir şey istemiyoruz. Biz lütuf, sadaka asla istemiyoruz. Yeni mağduriyetler oluşmaması için bu yüzden çözümün de formülsüz olmasını istiyoruz. ‘Masamızda tek formül var. Onu da zamanı gelince açıklayacağız.’ Söylemlerini gerçekten anlamakta zorlanıyoruz.

Neyin formülü? ‘Tek formül’ derken kastınız nedir? Neyin zamanı gelince açıklayacaksınız? ‘Vatandaşım mağdur edilmiş, bir an evvel çözmek gerek’ demek yerine oy kaygısında olup, biz yaptık olduyla yeni mağduriyetler mi, yoksa seçim vaadiyle mi yol alacaksınız?”

“TEK FORMÜLÜMÜZ, FORMÜLSÜZ EYT”

1999 öncesi hakların geri verilmesini isteyen Özüpak sözlerini şöyle noktaladı:

“İster istemez, EYT meselesinin yeni bir seçim malzemesi yapılmak istendiği yönünde düşüncelere itiyor bizi. Bu artık bizim asla kabul etmediğimiz, etmeyeceğimiz bir yaklaşım tarzıdır. Kaynakların doğru yerde kullanılmamış olması ve bugüne kadar yapılan yanlış ekonomik tercihlerin bedeli emeklilikte yaşa takılanlara ödetilemez.

Kitlemizle birlikte, formülsüz EYT, ABO, staj, intibak mağduriyetimizin çözülmesi için, iktidarı, muhalefet, muhalefeti iktidar yapacak 20 milyon ailemizle birlikte demokratik hakkımızın gereği neyse 2023 seçimlerinde yapacağımızdan hiç şüpheniz olmasın. Tek formülümüz, formülsüz EYT. Bin bir türlü formüller üretmeye gerek yok.

1999 öncesi haklarımız neyse onu istiyoruz. Aylık bağlanma oranlarının düzeltilmesiyle insanca yaşayabileceğimiz maaşımızı istiyoruz. Staj mağduriyetinin giderilmesini istiyoruz. Anayasal hakkımız olan ne varsa, bir emekçi olarak, bir işçi olarak sonuç alana kadar haklarımızdan feragat etmeyeceğimizi biliyoruz.”

İKTİDARIN ÇÖZÜM FORMÜLÜNE GÖNDERME

Eylemde iktidarın EYT üzerinde çözüm formüllerine de göndermede bulunuldu. Beyaz önlük giymiş bir kişi kara tahtaya yazılı formül üzerinden şu değerlendirmeyi yaptı: “Tek bilinmeyenli EYT problemini çok bilinmeyenli EYT problemi haline getirdim. 10 tane kombinasyon kurdum çıkamıyorum bu işin içinden. Çözüm yok, sürdürülebilir değil bu.”

Kimyager görünümlü biri ise masaya konulan deney tüpleriyle deney yaptı. Farklı renkteki tüplerde bulunan EYT, ABO, staj, intibak, GSS’yi karıştırıldığı deneyde kimyager görümlü kişi, “Hepsini karıştırdım ama bir sonuca ulaşamadım. İşin içinden çıkamıyorum ki. Olmuyor, formül mormül yok” dedi.Prim günü ve sigortalılık süresi şartları sağlanarak da emekli olunabilirken, 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle yaş şartı getirilmesi, EYT sorununu ortaya çıkardı.