ABD faizi artırıp enflasyonu düşürdü, Türkiye tam tersini yaptı enflasyon rekor kırdı

ABD Merkez Bankası (Fed) sıkı para politikasının enflasyon ile mücadelede en temel araç olduğunu tüm dünyaya gösterdi. Mayıs ayında enflasyondaki yükselişi sınırlamak için hızlı ve kararlı adımlarla faiz artırmaya başlayan Fed, haziran ayında yüzde 9.1 seviyesine yükselen enflasyonu aradan geçen 7 aylık dönemde yüzde 7.7’ye gerilemesini sağladı. Fed Başkanı Jerome Powell’ın faiz artırımları ilk meyvesini vermiş oldu.

TÜRKİYE BEDEL ÖDEDİ

Türkiye ise düşük faiz politikasında ısrar etmenin ağır bedelini ödüyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan “Faiz sebep enflasyon neticedir” diyerek faiz indirimleriyle beraber enflasyonun da düşeceğini öne sürse de, faiz indirimlerinin başladığı Eylül 2021’den bu yana resmi enflasyon yüzde 19.58’den yüzde 85.51’e fırladı. Şahap Kavcıoğlu Başkanlığındaki Merkez Bankası (TCMB), Eylül 2021’de faiz indirimlerine başlamış, Erdoğan’ın o dönem “Bir müslüman olarak Naslar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya devam edeceğim” açıklamasından sonra politika faizi 4 ayda 500 baz puan düşürülerek yüzde 19’dan yüzde 14’e çekilmişti. 2022’nin ilk 7 ayında faiz oranı değiştirilmeyerek yüzde 14’te sabit tutan TCMB, ağustos ayında indirimlere yeniden başlayarak faizi yüzde 14’ten yüzde 13’e çekti.

FAİZ ARTIRIN TAVSİYESİ

TCMB, faizi eylülde yüzde 12’ye, ekimde ise yüzde 10.5’e kadar düşürdü. Merkez Bankası ve Merkez Bankası faizinin önemsizleştirilmesiyle övünen Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye göre ise tüm dünya  Türkiye Ekonomi Modeli konuşuyor.  Oysa Uluslararası Para Fonu (IMF) son değerlendirmesinde Türkiye’ye Merkez Bankası bağımsızlığını güçlendirme ve faiz artışı tavsiyesinde bulundu.

ABD MERKEZ BANKASI NE YAPTI?

ABD‘de enflasyon haziran ayında yüzde 9.1 seviyesine kadar yükselerek Kasım 1981’den bu yana kaydedilen en hızlı artışı göstermişti. Haziran 2020’den beri her ay yükselen ABD enflasyonu sadece ağustosta değişim göstermedi. Ekimde ise aylık yüzde 0.4 artışa işaret etti.

Ancak önemli olan nokta yıllık bazdaki orandı. Manşet enflasyon haziran itibarıyla her ay düşerek ekimde yüzde 7.7 oldu. Banka kasımda beklentilere paralel olarak politika faizini bugün 75 baz puan daha artırmış ve böylece faizi yüzde 4’e yükseltmişti. Fed Başkanı Jerome Powell, enflasyon yüzde 2’ye düşene kadar sıkı para politikasını koruyacaklarının mesajını verdi.

BAZ ETKİSİNİ BAŞARI GİBİ GÖSTERECEKLER

“Yıllık enflasyonun, aralık ayından itibaren belirgin bir gerileme kaydedeceğini öngörüyoruz” diyen Bakan Nebati, baz dönem etkisi sayesinde düşüşe geçecek olan enflasyon verisinin Türkiye Ekonomi Modeli’nin bir başarısı olarak lanse edileceğinin de işaretini verdi. Önümüzdeki 6 aylık dönemde manşet ve çekirdek enflasyonda kayda değer bir gerileme görüleceğini hesaplayan ekonomistler kasım ayında sınırlı başlayacak yıllık enflasyondaki düşüşün aralık-nisan döneminde 35 yüzde puana ulaşmasını bekliyorlar. Para politikasının genişleyici olduğu, seçim arifesinde ilave genişleyici maliye ve gelir politikaları beklendiği bir ortamda enflasyonun yüzde 40 civarında katılaşacağı öngörülüyor.