Masallar dinliyoruz

■ Cem YILDIRIM

Yeni Ekonomi Modeli’nde 1 yılı geride bıraktık. Bu süreçte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin açıklamaları, özellikle faiz, enflasyon, TL’nin değeri ve alım gücü nezdinde gerçeklerden uzak kaldı. Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’nun (KESK) hazırladığı bütçe raporunda, “Hiçbir inandırıcılığı kalmayan TÜİK’in sanal rakamlarına göre dahi ülkemiz son 25 yılın en yüksek enflasyonunu yaşıyor. Ülkeyi yönetenler ise, işsizliğin tüm dünyada arttığını, Avrupa’da market raflarının boş olduğunu, herkesin de bizi kıskandığı masalları anlatıyor” denildi.

‘DÜŞECEK’ DEDİ, KATLANDI

Erdoğan, “Faize karşıyız. Naslar neyi gerektiriyorsa onu yapacağız” dedi, faiz ödemeleri rekor kırdı. Faiz yüzde 9’a indirildi, Nebati, “Piyasa faizlerinin de tek haneli seviyelere inmesini bekliyoruz” dedi, tüketici kredileri yüzde 40’a varan, ticari krediler yüzde 16’yı aşan faiz oranlarına ulaşırken krediye erişim de zorlaştı. Nebati’nin doların 14.84 lira olduğu martta “Türk Lirası en düşük durumda, daha ineceği bir yer yok. Vatandaş rahat olsun” açıklamasının ardından dolar 18.60 liralara çıktı. Nebati ocak ayından bu yana enflasyonda düşüş yaşanacağını söylese de aksine tarihi rekorlar kırdı, ekimde TÜİK’e göre yüzde 85.51’e çıktı, ENAG’a göre ise yüzde 185’i aştı. Erdoğan, Karadeniz’de bulunan doğalgaz rezerviyle “Kendi doğalgazımızı çıkardığımız andan itibaren vatandaşımıza doğalgazı çok daha ucuza ulaştıracağız” dese de itiraf Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’den geldi. Dönmez, “İlk fazda mutfakta kullanılan gazı karşılayacak!” dedi. Mutfak tüpünü dahi dolduracak ucuz gaza henüz ulaşamadığımız gibi son 1 yılda doğalgaz ve elektriğe üst üste zam geldi.

Enflasyonda Avrupa 1’incisiyiz

Türkiye ekim ayı enflasyonu ile dünyada 7’nci sıraya yerleşirken, Avrupa’da ise açık ara en yüksek ülke olmaya devam etti. Zimbabve’nin yüzde 255’lik enflasyon ile zirvede yer aldığı listede Lübnan, yüzde 158 ile ikinci sırada, Venezuela ise yüzde 156 ile üçüncü sırada yer aldı. Türkiye ise dünya sıralamasında Arjantin’in peşinden en yüksek enflasyona sahip 7’nci ülke oldu. Avrupa’da yüzde 85.51 ile açık ara zirveye yerleşen Türkiye’yi, yüzde 34.62 ile Moldova izledi. Savaştaki Ukrayna ise yüzde 26.6 ile en yüksek enflasyona sahip 3’üncü ülke oldu. Türkiye G20 sıralamasında ise sık sık karşılaştırılan Arjantin’in yüzde 88’lik enflasyonunun ardından ikinci sıraya yerleşti.

‘Nas’ dediler, faize giden para rekor kırdı

Ülkeyi yönetenlerin ‘Nas var’ söylemlerine rağmen 2023 bütçesinde faiz giderleri rekor seviyeye çıkıyor. Türkiye 2023’te neredeyse anapara kadar faiz ödeyecek. Anapara için 564 milyar lira, faiz için 519 milyar lira ödeme planlanıyor. Yani ödenecek 100 liranın 52 lirası anaparaya, 48 lirası faize gidecek. Türkiye’nin toplam borcu ise dolar bazında 1.2 trilyon dolar oldu. İktidarın döviz kurlarını kontrol altına aldığını  ileri sürdüğü Kur Korumalı Mevduat’a ise sadece Hazine 96.5 milyar liralık ödeme yaptı.