Avrupa, Putin’in Türkiye’de gaz merkezi kurulması önerisine karşı temkinli

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye’de Avrupa’ya gaz sevk edecek bir doğalgaz merkezi kurma teklifi, Moskova’nın gaz ihracatını gizlemesine olanak verse de, analistlerin yaptıkları değerlendirmeye göre bu durum Avrupa ülkelerinin tekrar Rus gazını almaya başlaması için yeterli olmayabilir.

Avrupa ülkeleri, Rusya 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgal edene kadar, tükettiği doğalgazın yüzde 40’ını Rusya’dan ithal ediyordu.

Batı ülkeleri işgalin ardından Rus petrol ve doğalgazına yönelik bir dizi yaptırımı devreye aldı. Rusya’dan petrol ve petrol ürünü almayı azalttı ve alternatifler kaynaklar aramaya başladı.

HEM YATIRIMA HEM ZAMANA İHTİYAÇ VAR

Baltık Denizi’nin altından geçen ve Rus gazının Avrupa’ya başlıca sevkiyat rotaları arasında yer alan Kuzey Akım doğalgaz boru hatlarında patlamaların meydana gelmesinin ardından Putin, Ekim ayında güney doğalgaz rotasına ağırlık verdi ve Türkiye’de doğalgaz merkezi kurulması önerisinde bulundu.

Türkiye Putin’in önerisini değerlendireceğini belirtti ancak herhangi bir taahhüt vermedi. Analistler, teklifin hayata geçebilmesi için hem yatırıma hem de zamana ihtiyaç duyulacağını ifade ettiler.

Moskova merkezli Institute for Energy and Finance Foundation’dan Alexei Gromow, “AB ülkelerinin yakın gelecekte Rus gazından vazgeçme kararlılığı göz önüne alındığında, Avrupa’nın bu projeye ihtiyacı var mı?” dedi.

‘RUS GAZI DEĞİL, MERKEZDEN GELEN GAZ OLACAK’

Gazprom’dan bir kaynak, doğalgaz merkezinin satışları kolaylaştıracağına inandığını söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen kaynak, “Bu Rus doğalgazı değil, merkezden gelen gaz olacak” dedi.

Avrupalı bir ticaret kaynağı, geçen yıl dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatçısı olma ünvanını Japonya’dan alan Çin’in halihazırda benzer bir sistemi uyguladığını, Rusya’dan LNG olarak alınan gazın başka gazlarla karıştırıldıktan sonra artık “Rus gazı” etiketi taşımadığını ifade etti.

Aynı ticaret kaynağı, Güney ve Doğu Avrupa’daki ithalatçıların LNG’nin menşeini dikkate almayabileceklerini ifade etti.

‘AVRUPA BÜYÜK İHTİMALLE DOĞRUDAN SÖZLEŞME YAPMAK İSTEMEYECEKTİR’

S&P Global Ratings direktörü Alexander Gryaznov, Avrupa’nın petrolün aksine Rus doğalgazına ambargo uygulamadığına dikkat çekerek, Avrupa’nın arabulucular aracılığıyla Moskova’dan alım yapmak isteyebileceğini söyledi.

Gryaznov, “Avrupa büyük ihtimalle Rusya ile doğrudan sözleşme yapmak istemeyecektir, Türkiye’deki spot piyasadan serbest hacimle alım yapmak siyasi açıdan kabul edilebilir gözükebilir” dedi ve doğalgaz merkezi kurmak için zaman ve para gerekeceğini de ifade etti.

Grivach ise, doğalgaz merkezinin yaratacağı ticaret olanaklarına dikkat çekerek, “Merkezin işler hale gelmesi halinde (gaz) takası için çok çeşitli fırsatlar gündeme gelir” dedi. (REUTERS)