Kış çayları ne kadar sağlıklı?

Viral ve bakteriyel enfeksiyonların sık görüldüğü kış aylarında bağışıklık sistemini güçlü tutmak çok önemli. Bitki çayları da hem bu amaçla hem de hastalığın etkilerini hafifletmek için tercih ediliyor. Ancak başta kış çayları olmak üzere bitki çaylarının zararlı yönlerinin de olduğuna işaret eden Uçar, konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı…

Fatih Mehmet Uçar

Tedavi niyetine içmeyin

Bitki çaylarının sağlığa faydaları göz ardı edilemez. Zira antioksidan içerikleriyle bağışıklık sistemini destekleyen, kronik hastalıkların oluşumunu engelleyen ve anti kanserojen etkiler gösterirler. Ancak bitki çaylarının medikal bir ilaç olmadığını, bazı ilaçlarla etkileşimde bulunabileceğini, özellikle açıkta satılanların aflatoksin (zehirli küf mantarı) içerebileceğini ve bu nedenle yan etkiler oluşturabileceğini de bilmeliyiz.

Hangi bitkileri içerir?

Aktarlarda bitki çaylarının yanı sıra kış çayı, zayıflama çayı, detoks çayı, anne çayı gibi birçok bitkinin karışımından oluşan çaylar satılmaktadır. Bu çayları alırken ve kullanırken dikkatli olunmalı. Örneğin kış çaylarındaki karışımlar sabit değildir ve sıklıkla ıhlamur, adaçayı, zencefil, zerdeçal, tarçın, kuşburnu, nane, karanfil gibi bitkiler ve portakal, limon, elma, ayva gibi meyveler kullanılmaktadır. Birçok bitkinin bir araya gelmesi sonucu hazırlanan kış çayları, içerdikleri bitkinin yararlarının yanı sıra zararlarını da bünyesinde bulundurur. Örneğin kış çayında bulunan adaçayı gebelerde düşük riski oluşturabilir.

Diyabeti olanlar

İçeriğindeki antioksidanlar sayesinde kalp damar hastalıklarından korunmada hayli önemli olan papatya çayı kan şekerinin hızlı düşmesine yol açabilir. Bu nedenle şeker hastalığı olanların fazla tüketmemesi tavsiye edilir.

EN ÇOK KİMLER DİKKATLİ OLMALI?

Kalp damar hastaları

Ihlamur çayı, kalp çarpıntısı olan ritim bozukluğu hastalarında fayda sağlayabilir. Yeşil çay ve adaçayı da kolesterol seviyelerini düşürerek kalp damar tıkanıklığı riskini azaltır; papatya çayı ise yüksek tansiyonu olan hastalarda sakinlik yaratarak tansiyonun dengelenmesine yardımcı olabilir. Kalp damar sağlığına olumlu faydaları bulunan yeşil çayın içeriğindeki kafeinden dolayı fazla tüketildiğinde kalp çarpıntısı ve tansiyon yüksekliğine yol açabileceği unutulmamalıdır.

Grip ve nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonu, mide ve bağırsak sorunları için sık tüketilen  kekik çayının fazla tüketimi tansiyon düşürücü etki gösterebilir. Özellikle tansiyon ilacı kullanan hastalarımızın dikkatli olması gerekir, fazla kekik çayı tüketimi tansiyon ilaçlarının etkisini artırarak istenmeyen düşük tansiyon sorunlarına neden olabilir.

Kan sulandırıcı kullananlar

Zencefil, zerdeçal, ıhlamur, kırmızı biber, üzüm çekirdeği, papatya ve tarçın gibi bitki çaylarının kan sulandırıcı etkileri vardır. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan veya kanama bozukluğu olan hastaların bu çayları fazla tüketmemesi önerilir.

Kolesterol ilacı kullananlar

Ekinezya çayının fazla tüketimi kolesterol ilaçları ile etkileşebilir. Bu nedenle kolesterol düşürücü ilaç kullanan hastaların fazla ekinezya çayı tüketmemesini öneriyoruz.

Hamileler

Özellikle kış aylarında sık tüketilen adaçayı, sinameki, fesleğen, keten tohumu, ahududu çayı gibi çaylar sıkça tüketildiklerinde gebelikte kanama riskiyle rahim kasılmalarını artırarak erken doğum ve düşük riskini artırabilir. Bu nedenle bu çayların gebelik döneminde fazla tüketilmemesi tavsiye edilir. Hamileler zencefil. ıhlamur, papatya, rezene, kuşburnu, melisa çaylarını ölçülü olmak şartıyla güvenle içilebilir.

Kanser tedavisi görenler

Sıklıkla kanser hastalarına önerilen sarı kantaron çayı kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçlarının etkisini azaltabilir ve yine tedavide kullanılan radyoterapinin ciltteki yan etkilerini artırabilir. Bu nedenle kanser tedavisi gören hastalar sarı kantaron çayından uzak durmalıdır.

Karaciğer ve böbreklere dikkat!

Bitki çaylarının fazlası karaciğer ve böbrekleri de yorar. Karaciğer enzimlerini yükseltebilir.

Günde ne kadar tüketilmeli?

Bitki çaylarının yararlarının yanında fazla tüketilmesi halinde vücut sağlığı için zararlı olabilecek etkilerinin de bulunduğu unutulmamalı, bu nedenle günlük bitki çayı tüketimi 1-2 fincan ile sınırlandırılmalıdır.