Avrupa Birliği ve ABD arasında ticaret savaşı mı başlıyor?

ABD Kongresi’nin geçtiğimiz aylarda kabul ettiği Enflasyon Azaltma Yasası’ndaki (IRA) hükümler AB ve ABD’yi karşı karşıya getirdi. Gerilimin büyümesi ticaret savaşı endişelerini de artırdı.

Yasada ABD’de üretilecek çeşitli ürünlere vergi indirimleri sağlanmasına dönük hükümler yer alıyor. Bu da şirketlerin yatırımlarını ABD’ye alması ve otomobil devleri başta olmak üzere pek çok sanayi kuruluşunun Avrupa’dan çekilmesi anlamına geliyor. Bu durum da AB politikacılarını öfkelendiriyor.

GÖREV GÜCÜ OLUŞTURULDU

Financial Times’ın haberine göre, AB ve ABD Brüksel ve Washington, ABD’de çıkan Enflasyonu Düşürme Yasası’nın “Amerikan’dan satın al” hükümlerini ele almak için bir görev gücü oluştururken Avrupa başkentleri de sonu ticaret savaşı ile bitebilecek önlemleri almak için hazırlık yapmaya başladı.

AB bakanları şuanda olası bir ticaret savaşının önüne geçmeye çalışsa da 369 milyar dolarlık yeşil sübvansiyonlar konusunda ABD ile kötüleşen anlaşmazlığı çözmek için zaman daralıyor.

AB BAKANLARI ÖFKELİ

Cuma günü Brüksel’de gerçekleşen AB ticaret bakanları toplantısına başkanlık eden Çekya bakanı Jozef Sikela, 5 Aralık’ta yapılacak Ticaret ve Teknoloji Konseyi toplantısına kadar çözüm istediğini söyledi.

Sikela, “Bizim için önemli olan, ABD’nin endişelerimizin farkında olması ve görev gücünün her iki taraf için de kabul edilebilir bir çözüm bulması gerektiğidir” dedi. Sikela ayrıca ABD’nin sübvansiyon planının ölçeği konusunda AB’de artan endişenin altını çizdi.

Hollanda Ticaret Bakanı Liesje Schreinemacher ise yasayı ‘çok endişe verici’ olarak nitelendirerek “Her ne şekilde olursa olsun bir ticaret savaşından kaçınmak istiyorum. Herhangi bir ticaret savaşından kimse fayda sağlamaz” dedi.

İrlanda Başbakan yardımcısı Leo Varadkar, “AB’den ABD’ye bir yanıt gelecek. Kimse sübvansiyon yarışına girmek istemiyor ama ABD’nin yaptığı gerçekten serbest ticaret ve adil rekabet ilkelerine uygun değil” diye konuştu.

Fransa gibi bazı AB üyeleri ise Brüksel’i ABD’nin yasasını kopyalamaya çağırdı. Ülke AB’ye kendi “Avrupa’dan Satın Al” yasasını çıkarmayı önerirken Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck de sübvansiyonların artırılmasını önerdi.

Hollanda ve İsveç gibi daha küçük ve liberal devletler ise diğer ticari ortakların misillemesine davetiye çıkarabilecek bir sübvansiyon yarışına karşı uyarılarda bulundu.

YENİ YASA NE GETİRİYOR?

IRA diye adlandırılan yasa, ABD’li tüketicilere ve şirketlere elektrikli araçlar, rüzgar türbinleri ve yeşil hidrojen gibi ürünler için vergi kredileri ve sübvansiyonlar sağlıyor. Ancak bu sübvansiyonların genellikle ABD’de üretilen ürünler için sağlanması öngörülüyor.

Yasa 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek. Ancak şimdiden birçok AB şirketi bir sonraki yatırımları için Avrupa yerine ABD’yi seçeceklerini duyurdu. Bunda vergi avantajlarının yanı sıra ABD’de enerji fiyatlarının çok daha düşük olması da etkili oldu.