Beyni genç tutmanın 10 yolu

Beynimizin; kimi zaman kalbimiz, böbreklerimiz, akciğerlerimiz ve karaciğerimizden daha hızlı yaşlanabildiğini belirten Prof. Dr. Derya Uludüz, “Ancak bunu yaşam tarzımızda yapacağımız bazı değişikliklerle frenlemek elimizde” dedi.

Beyin sağlığını korumak da ‘sağlıklı yaşlanmanın’ önemli bir parçasıdır. Dolayısıyla beynimize ne kadar iyi bakarsak yaşam kalitemiz de o kadar artar ve hatta yaşlılık günlerinde bile güçlü bir hafızaya sahip olabiliriz.

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, ilerleyen yaşla birlikte beyin sağlığımızı korumak adına alabileceğimiz 10 temel önlemi şöyle sıraladı…

1-D vitamin depolayın

D vitamini yağda çözünen bir vitamindir bu nedenle vücutta birikebilir. D vitamin takviyesi almadan önce mutlaka kan tetkiki yaptırın. Alt sınırı 30 ng/mL’dir ancak önerimiz bu değeri yaklaşık 50 ng/mL civarında tutabilmektir. Vücudunuz doğrudan güneş ışığına maruz kaldığında doğal olarak D vitamini üretir, yazın takviyelerden ziyade güneş ışığından doğal D vitamini almanızı öneriyoruz. D vitamininin birkaç önemli işlevi var. En hayati olanı, kalsiyum ve fosfor emilimini düzenlemek ve bağışıklık sistemi işlevini kolaylaştırmaktır. Ruh halinizi düzenleyip, depresyonunuzu da azaltabilir. Bunların yanı sıra düşük D vitamini seviyelerinin, Multipl Skleroz, hipertansiyon, kalp yetmezliği ve felç gibi hastalık risklerini artırdığı tespit edilmiştir.

2- B VİTAMİNİ desteği alın

Sağlıklı bir sinir sistemi için B vitaminleri önemli yapı taşlarıdır. Enerji seviyeniz, beyin fonksiyonlarınız ve hücre metabolizmanız üzerinden doğrudan etkiye sahiptir. Hafıza ve beyin sağlığı için oldukça önemli olan B vitamini kırmızı-beyaz ette, fasulye, mercimek gibi baklagillerde, yumurta ve süt ürünlerinde, koyu yapraklı sebzelerde, avokadoda ve muzda bolca bulunabildiği gibi ilerleyen yaşlarda destek olarak da alınabilir. Ancak B vitamini de gelişigüzel kullanılmamalı, kan değerlerine bakılarak, gerekli durumlarda kullanılmalıdır.

3-Bel çevrenize dikkat edin

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre erkeklerde 94 cm, kadınlarda ise 80 cm’in üzerinde ölçülen bel çevresi ciddi kronik hastalıklar için büyük bir risktir. Öyle ki, bel çevresi genişledikçe, insülin direnci artar, diyabet başlar, kolesterol ve tansiyon tavan yapar, kalp hastalıkları ortaya çıkar ve beyin felci devreye girer. Uzun vadede aynı zamanda hafıza sorunlarını da beraberinde getirir.

4- Sürekli yeni bir şeyler öğrenin

Kitap okuyun. Bulmaca çözün. Sudoku oynayın. Hatta yeni bir dil öğrenin. Öğrenmek en iyi beyin jimnastiğidir. Bu beyninizi zinde tutar.

5-Damarlarınızı genç tutun

Özellikle tansiyon ve kolesterol yüksekliğiniz varsa mutlaka kontrol altına alın. Kan şekerinizi takibe alın. Çünkü bunlar, damarları erken yaşlandıran ciddi sorunlardır. Beyin damarlarının daralıp tıkanması ise beyne giden oksijeni ve besinleri azaltır.

6-Doğru beslenin

Beyin sağlığını korumak için Akdeniz  diyeti dikkate alınmalı. Bu beslenme düzeni en etkili şu şekilde uygulanabilir. Günde en az üç porsiyon tam tahıl. Haftada en az altı porsiyon yeşil yapraklı sebze (salata gibi) Her gün meyve. Haftada 2 kereden az kırmızı et. Haftada en az 2 kez balık.  Haftada üç porsiyon baklagil. Haftada en az beş kez kuruyemiş. Yemek pişirirken ağırlıklı olarak zeytinyağı. Haftada bir porsiyondan az peynir. Haftada birden az hamur işi veya tatlı.

7- Düzenli uyuyun

İyi ve düzenli bir uyku bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Öğrenme becerisini, konsantrasyon gücünü artırır. Hafızayı güçlendirir. Beyni yeniler. Felç ve kalp krizi riskini azaltır.

8-Stresinizi yönetin

Beyne stresten daha fazla zarar veren başka bir faktör yoktur. Stres bütün beyin işlevlerinde körelmeye neden olur ve beyni küçültür. Dolayısıyla stres yönetimini öğrenin. Örneğin stresli bir anınızda derin derin nefes alıp bir süre tutun. Sonra nefesinizi ağzınızdan verin. Bir anda rahatladığınızı fark edeceksiniz.

9- Açık havada egzersiz yapın

Özellikle açık havada spor yapmak bir alışkanlık haline gelir, keyif verir ve ruh halinizi önemli ölçüde iyileştirir. Kan akışını iyileştiren egzersiz, beyin kan dolaşımına daha fazla oksijen ve besin gönderilmesini, sinir hücrelerinin daha iyi beslenmesini ve aynı zamanda metabolik atıkların daha verimli bir şekilde temizlenmesini sağlar. Özellikle, kan akışını arttıran bol oksijenli aerobik egzersizle birlikte, beynin kendi özel bağışıklık ve filtre sistemi, Alzheimer’a neden olan protein birikimlerini, sinir hücrelerine zarar veren serbest radikalleri ve diğer zararlı toksinleri beyinden süpürür.

10- Kimyasallardan uzak durun

Sigara ve alkol gibi beyinde uyuşturucu etki oluşturan ürünlerden kaçının. Aşırı kafein-katkılı gıda tüketimi, kimyasal içerikli temizlik ürünleri-kişisel bakım ürünlerinin kullanımı ve aşırı ilaç tüketimi de beyinde toksin birikimine sebep olabilir.