Bilimsel araştırma: Bebeklerin beyni doğum sonrasında hızla değişiyor
Yeni bir araştırma, bebeklerin doğum öncesi ve sonrası beyin aktivitelerinde önemli değişimler olduğunu ortaya koydu. Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ile yapılan taramalar, doğumun insan yaşamındaki en büyük değişimlerden biri olduğunu doğruluyor. Çalışma, doğumun beyindeki sinir hücreleri arasındaki bağlantıları ve aktiviteyi nasıl etkilediğini ayrıntılı şekilde inceliyor.
Araştırmacılar, gebelik yaşları 25 ila 55 hafta arasında değişen 140 fetüs ve bebekten toplamda 184 beyin taraması topladı. Ortalama bir gebelik süresi 40 hafta olduğundan, bu veriler doğum öncesi ve sonrası beynin durumuna dair kapsamlı bir tablo sunuyor.
Çalışma, beynin bazı bölgelerinde sinir hücrelerinin aktivitelerinin doğum sırasında ve sonrasında belirgin şekilde arttığını ortaya koydu.
Araştırmada, sensörimotor ağ gibi dış uyarıcılara tepki veren ve hareketleri koordine eden beyin bölgelerinde önemli bir aktivite artışı gözlemlendi. Ayrıca, farklı beyin bölgelerinden gelen bilgileri işleyen subkortikal ağda da benzer şekilde aktivite artışı tespit edildi. Bu bölgeler, bebeklerin doğum sonrası dünyaya adapte olmasında kritik bir rol oynuyor.
DIŞ DÜNYAYA ADABTASYON
Doğumdan sonra bebekler, rahim içindeki sakin ortamdan ışıklar, sesler ve kokularla dolu dış dünyaya geçiyor. Bu dramatik değişim, beyinlerinin çevreden gelen yoğun duyusal girdilere hızlıca uyum sağlamasını gerektiriyor. Çalışmanın yazarı Lanxin Ji, doğumun beyinde ve vücutta büyük değişiklikler yaratan en önemli yaşam olaylarından biri olduğunu belirtti.
Araştırmacılar, fetüslerin hareketliliği nedeniyle fMRI taramalarından doğru sonuç almanın zorluğuna dikkat çekti. Bu sorunu aşmak için annelerin karınlarına yerleştirilen yumuşak manyetik bobinler kullanıldı. Daha sonra, yapay zeka yardımıyla fetüslerin hareketlerinden kaynaklanan “gürültü” filtrelenerek sinir aktiviteleri yeniden yapılandırıldı.
FRONTAL AĞDA DEĞİŞİM
Araştırma, doğum sırasında yalnızca temel duyusal ve motor ağlarda değil, aynı zamanda daha karmaşık bilişsel becerileri düzenleyen üstün frontal ağda da aktivite artışı tespit etti. Üstün frontal ağ, kısa süreli hafıza gibi gelişmiş bilişsel işlevlerden sorumlu. Lanxin Ji, bu bulgunun beklenmedik olduğunu ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Doğum sırasında beyin ağlarında fonksiyonel bağlantılar belirgin şekilde artarken, bu bağlantılar arasındaki iletişim verimliliği daha yavaş gelişiyor. Araştırmacılar, bu durumun sinaptik budama adı verilen bir süreçle bağlantılı olabileceğini düşünüyor. Sinaptik budama, beyin ağ yapısını optimize etmek için gereksiz bağlantıların ortadan kaldırıldığı bir süreç olarak biliniyor.
Araştırmacılar, elde edilen verilerin gelecekteki çalışmalar için bir temel oluşturacağını belirtiyor. Şimdi hedefleri, erken doğan (37 haftadan önce doğan) bebeklerin beyin gelişimindeki zamanlama ve ağ yapısındaki farklılıkları tam dönem bebeklerle karşılaştırmak.
