Borç sarmalındaki sanayici kriz sinyali veriyor

KOBİ niteliğindeki şirketlerden oluşan Türkiye’nin ikinci 500 sanayi devi, üretimden satışlarda tarihi bir büyümeye imza attı. Borç yapısı ise endişe verici derecede bozuldu

Pandemi sonrasında yüksek taleple başlayan 2021’de hem ciroda hem de kârlılıkta önemli bir büyüme ivmesi yakalayan KOBİ’ler aynı hızla borç sarmalına girdi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçlarına göre 2021 yılında 500 şirketin üretimden net satışları, yüzde 77.5 oranında tarihi bir artış kaydederek 191.1 milyar TL’den 339.2 milyar TL’ye yükseldi. Satışlarda reel olarak yüzde 30.4’lük güçlü bir artışın kaydedildiği araştırmaya göre şirketlerin borçlarında da hızlı bir yükseliş yaşandı. 2021 yılında şirketlerin mali borçları yüzde 75.9 oranında artarak 132.1 milyar TL’ye ulaşırken toplam borçları ise yüzde 86.9’luk artış ile 243.8 milyar TL’ye ulaştı.

Bu verilerle araştırmada, gelecek dönemlerde bir zincirleme reaksiyon sonucu oluşabilecek bir ödemeler krizine dikkat çekildi.

FİNANSMAN GİDERLERİ ARTTI

Araştırmaya göre, 2021 yılında mali borçlar yüzde 75.9 oranında artarken geçmiş yıllardan farklı olarak diğer borçlardaki artış yüzde 102 ile daha yüksek bir oranda gerçekleşti ve 111.6 milyar liraya ulaştı. Yani şirketlerin faaliyetlerin finansmanında ve artan işletme sermayesi ihtiyacının karşılanmasında ticari borçlar çok daha fazla kullanıldı. Araştırmada borçların vade yapısında da gözle görülür bir kısalma söz konusu olduğu tespitlerine yer verildi. 2021’de Türk Lirası’ndaki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki yükselişin etkisiyle İSO İkinci 500’ün finansman giderleri yüzde 114.4 oranında artarak 20.1 milyar TL’ye yükseldi.

Erdal Bahçıvan

Şirketler banka yerine ticari borçlanmaya gitti

Araştırma sonuçlarını değerlendiren İSO Başkanı Erdal Bahçıvan bu sonuçların KOBİ düzeyindeki şirketlerin borçlanma yapısında ciddi bir bozulmaya işaret ettiğine dikkat çekerek, “İSO İkinci 500 şirketleri faaliyetlerin finansmanında ve artan işletme sermayesi ihtiyacının karşılanmasında ticari borçları çok daha fazla kullanmışlar. Bir başka deyişle 2021’de sanayiciler, bankalara olan borçlarından çok daha büyük bir hızla başka firmalara borçlanmışlar. Finansman koşullarının sıkılaştığı ve kredi imkanlarının daraldığı son dönemlerde, sanayicilerimizin içinde bulunduğu bu durum, zincirleme reaksiyon halinde gelişebilecek ödeme risklerine işaret etmesi bakımından son derece endişe vericidir” değerlendirmesini yaptı.

2021’in şampiyonları

2021 yılı sıralamasında Ege Seramik 980.1 milyon TL ile ilk sırayı aldı. İkinci sırada 979.8 milyon TL ile Kozlu Gıda yer alırken, Kangal Termik Santral 979.7 milyon TL ile üçüncü oldu. 2021 yılında 500 şirketin faaliyet kârı yüzde 82.6’lik artışla 52.6 milyar TL’ye çıktı. İSO İkinci 500’ün bu yılki listesine 137 yeni sanayi kuruluşu girdi. Listeye geçen seneki İSO 1000 dışından giren yeni firma sayısı 80 oldu.