Bursa’nın asırlık saati 30 yıl sonra çalıştırıldı

Bursa’da 117 yıllık Tophane Saat Kulesi’nde bulunan ancak son 30 yıldır çalışmadığı için atıl halde duran asırlık saat, aslına uygun olarak restore edildi.

Bursa’nın simgelerinden Tophane Saat Kulesi’nde senelerce tarihe tanıklık eden saatin restorasyon süreci, Tüm Saatçi İşadamları Derneği Başkanı Hayrettin Akpınar’ın 2016 yılında kulenin bir köşesinde atıl duran 400 kilogram ağırlığndaki saat mekanizmasını görmesiyle başladı. Akpınar, tarihi saatin yeniden çalışabilir hale getirilebilmesi için Belçika’da yaşayan, Fransa, Almanya ve İsviçre gibi ülkelerde saat borsalarına katılıp birçok müze ve özel koleksiyonda araştırmalar yapan saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal ile temasa geçti.

Hurda görünümündeki mekanizmayı kule içinde inceleyen Yurtdakal, Belçika’ya döndükten iki yıl sonra aldığı kararla Bursa’ya yerleşti ve kendisine ait saat atölyesini kurdu. Bu sırada Akpınar, Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş ile görüşerek tarihi mekanizmanın restore edilip çalışır vaziyette meydandaki özel bir kabinde sergilenmesini önerdi. Yurtdakal saatin Fransız şirketi Bailly-Comte tarafından imal edildiğini belirledi. Yıllarca kulenin içinde kaderine terk edilen tarihi mekanizmayı atölyesine getiren Yurtdakal, iki yıl önce restorasyona başladı.

500 PARÇALI SAATİ TEK TEK SÖKÜP RESTORE ETTİ

Fatih Serhat Yurtdakal, 500’ü aşkın parçadan oluşan saatin tüm parçalarını söküp büyük bir titizlikle çalıştı. Eksik olan sarkaç, kelebek debriyajlar, bazı manivela kolları ve dişliler orijinaline uygun olarak yeniden üretildi, arızalı ve aşınmış parçaların bakımı yapıldı. En küçük ayrıntısına kadar sökülüp restore edilen saatin kadranı sıfırdan imal edildi. Saatin, pirinç olan rakamları yine Osmanlı döneminde sadece saat kadranlarında kullanılan Türk rakamları olarak kadranda yerini aldı.

Kulenin önüne yapılan özel bir cam kabin içinde sergilenen, saat başlarında o saatin sayısı kadar gong çalan mekanizma, manuel olarak 24 saatte bir kuruluyor.

“YORUCU BİR ÇALIŞMA OLDU”

Saatin çeyrekleri, yarım saatleri ve saat başlarını çalma özelliğine sahip olduğu bilgisini veren Yurtdakal, “Her biri 60 kilogram olan 2 ağırlığı var. ‘Remontage egalite’ denilen yani 10 saniyede bir kurulum yapan bir sisteme sahip. Orijinal haline kavuşan saatin sergilenmesi de çok önemli. O bir saat olarak kule içindeki kabinde misyonunu tamamladı ve şimdi tarihi meydanda sergilenerek şehrin tanıtımına katkı sağlıyor. Yorucu bir çalışma oldu ancak emeklerimize değdi” dedi.

Belediye Başkanı Aktaş da “Bu saat Yunan işgali başta olmak üzere pek çok tarihi olaya tanıklık etmiş ancak bozulunca yapılamadığı için sökülüp kule içinde kaderine terk edilmiş. TÜSAD Başkanımız konuyu anlattığında bu değerin kentimize kazandırılması için gerekenin yapılmasını istedim. Saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal’ın büyük gayretleriyle de tarihi saat yeniden çalışır duruma geldi. Kulenin önünde sergiliyoruz. Vatandaşlarımız hem zamanı öğreniyor hem de 100 yıl öncesinin teknolojisiyle yapılan mekanizmanın nasıl çalıştığını gözlemleyebiliyor.” (AA)