Diyabet hastalarına kış uyarıları

Kandaki şeker miktarının artması sonucu diyabet hastalığının ortaya çıktığını belirten Doç. Dr. Fatma Ela Keskin, temel olarak 2 çeşit diyabet olduğunu fakat diyabet öncesi dönem, Tip 1 diyabet, Tip 2 diyabet, gebelik diyabeti, çocukluk çağı diyabeti şeklinde farklı sınıflandırmalar da yapılabildiğini ifade etti. Doç. Dr. Keskin, “Tip 2 diyabet toplumda daha çok görülmekte ve hastaların yaklaşık yüzde 90’ınını oluşturmaktadır. Tip 2 diyabetlilerin yüzde 80’i şişmandır. Bu bağlamda Tip 2 diyabete yol açan önemli nedenlerden biri şişmanlıktır” dedi. Bu arada, “Kış aylarında günlerin kısalması, aktivitenin yaz aylarına oranla daha az olması metabolizmayı yavaşlatması yanında kalori harcamasını da azaltır ve hastalar kilo almaya daha yatkın hale gelir” bilgisini veren Keskin, diyabet hastalarına kış ayları için şu yaptı.

Fatma Ela Keskin

1 – Turunçgillede ölçüyü kaçırmayın

Kışın evde daha uzun süre kalmak daha çok ve daha kalorili besinlerin tüketilmesine neden olabilir. Karbonhidrat ağırlıklı beslenmenin artmasıyla birlikte özellikle portakal, mandalina gibi turunçgiller fazla tüketiliyor. Ölçülü yenildiklerinde vitamin ve enerji deposu olan bu meyveler fazla tüketildiğinde kan şekerinin ayarını bozabilir. Dolayısıyla bu tip gıdaların kan şekerinde artışa neden olacağı bilinmeli ve yeme oranları doktor tavsiyesi ile olmalıdır.

2 – Ayak yaralarından korunun

Diyabet hastalarında sinir uçları etkilendiğinde şiddetli ağrıların yanı sıra bu hastalarda his kaybıyla sonuçlanan ve his kaybının yarattığı olumsuzluklarla birlikte ayak yaraları oluşur. Bu yaralar tedavi edilemez ülserlerin neticesinde parmak, bacak, ayak kayıplarına yol açan olumsuzluklara neden olabilir. Ağır şekilde sinirleri hasar görmüş olan hastalar ileri his kaybı yaşayabilir. Kış aylarında evlerinde ısınmak için soba ve benzeri aletleri kullanan hastalar ayaklarını sobanın önünde ısınmak amacıyla uzattıklarında veya sobanın üstünde ellerini ısıtmaya çalıştıklarında fark etmeden ciddi yanıklar yaşayabilir. Yine bu aylarda banyo sırasında fark etmeden çok sıcak suya maruz kalıp çeşitli yanıklara maruz kalabilirler. Özetle üşüyen ayakları ısıtmak için soba, kalorifer, gibi ısıtıcılara yaklaştırılmamalı. Kışın; rahat kesimli, ortopedik tabanlı, iç astarlı ayakkabı ve yumuşak, sıkmayan çorap giyilmelidir. Ayaklar her gün yıkanıp, herhangi bir yara ya da renk değişikliği var mı diye kontrol edilmelidir. Soğuk ve rüzgârdan korunmak için eldiven kullanmaya özen gösterilmeli, ancak nefes alamayan deri gibi eldivenlerden kaçınılmalı.

3 – Enfeksiyon riskine karşı cildinize iyi bakın

Diyabetik hastaların cildi enfeksiyon etkenlerine daha yatkındır. Soğuk ve kuru hava, düşük nem, rüzgâr cildin kurumasına ve çatlamasına neden olabilir. Çatlaklar, derideki açıklıklar, enfeksiyonlara yol açabilecek bakterilerin girmesine izin verebilir. Dolayısıyla diyabetli kişilerde bağışıklık sistemlerinin nispeten zayıf olmasını da göz önüne aldığımızda enfeksiyona yakalanma olasılığı ciddi artış gösterir. Sıcak su da cildi kurutabilir. Kuru cilt çatlamaya daha yatkındır ve cildi tahriş ederek kaşınmasına neden olabilir. Bunun yerine ılık su ile duş alabilirsiniz. Kısacası cildinizi korumak, çatlaklara ve tahrişe yol açabilecek cilt kuruluğunu önlemek önemlidir. Bunun için vücudunuzun ve cildinizin iyi nemlendiğinden emin olmak gerekir. Yeterli su alınmalı ve vücut susuz bırakılmamalıdır. Banyodan sonra cilt henüz nemini kaybetmeden losyon, nemlendirici vb. kullanmak ihmal edilmemeli. Ayak parmaklarınız ve genital bölgelere yoğun nemlendirici kullanmaktan kaçını. Cildin kıvrımları arasındaki aşırı nem, mantar enfeksiyonları için en uygun zemindir. Mantar enfeksiyonu, bakterilerin vücuda girmesi ve yayılmasında çok daha ciddi yara enfeksiyonları oluşumu için etkendir.

4 – Aşılarınızı olmayı ihmal etmeyin

Diyabet hastaları maalesef enfeksiyon oluşumuna yatkın bireyler. Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar hem daha sık görülür hem de daha ağır geçebilir. Bu nedenle kış ayları başlamadan mevsimin influenza aşılarının yapılması gerekir. Ayrıca Covid-19 aşıları da vakitleri geldiğinde yapılmalıdır. Bu hastalarda zatürre açısından da dikkatli olunmalı ve zatürre aşıları yapılmalıdır.

5 – Sağlıklı beslenin ve yürüyüş yapın

Kış aylarında da hem beslenmeye hem de egzersize dikkat edilmeli. Yeşil yapraklı mevsim sebzeleri ve salata tüketimi artırılmalı. Vitamin ihtiyacı bu besinlerle de sağlanmalı. Mümkün olduğu kadar haftada 3 veya 4 defa en az 45 dk-1 saat süre ile yürüyüş gibi egzersizler yapılmalıdır.