Diyarbakır’ın tescilli ‘Kişnişli Kolyesi’ni yapan 5 usta kaldı! Artık çırak yetişmiyor

Diyarbakır’da asırlık gelenek olan kişnişli kolye, kısa bir süre önce Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Coğrafi İşaret Tescil Belgesi aldı. Ancak bir elin parmağını geçmeyen usta sayısı ile gerçekleştirilen bu zanaatın geleceği tehlikede.

Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yaklaşık 20 gün önce Coğrafi İşaret Tescil Belgesi alan Diyarbakır’ın asırlık ürünü “Kişnişli Kolye”, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Tescilli altın modelini elle yapan yalnızca 5 ustanın kalması ve çırak yetişmemesi zanaatın geleceği için endişeleri beraberinde getiriyor.

“YETİŞTİRECEK ELEMAN BULAMIYORUZ BU ZANAAT ÖLMESİN”

Yaklaşık 35 yıla aşkın bu işi yapan ve altın işleme ustası Ercan Eryavuz, Diyarbakır kişnişinin yüzyıllara dayanan bir ürün olduğunun altını çizerek Ermenilerden ve Süryanilerden kendilerine kadar ulaşan bir ürün olduğunu belirtti. 

Bir sıra kolyenin oluşumu 700 parçadan oluştuğunu söyleyen Eryavuz, “3-5 bin parçaya kadar gidiyor. Model değiştikçe ürünlerin parçası da değişiyor. Gelecek nesil için kadim bir mirastır. Bu konuda eleman yetiştiremiyoruz, bulamıyoruz. Bu zanaatın ölmesini istemiyoruz. Şu an Diyarbakır’da bunu yapan usta sayısı benimle beraber 5 kişi vardır. Onun dışında Diyarbakır’da kişnişi elle yapan ustalarımız yok” diye konuştu.

“TEK SIRA BİR KOLYENİN YAPILMASI ORTALAMA 2 GÜN SÜREBİLİYOR”

Gençlerin bu mesleğe yönelmediğini söyleyerek sitem eden Eryavuz, “Nedeni, daha önce mesleğe eleman yetiştiremedik. Aileler, çocuklarının parasal fikrinden dolayı mesleğe yönelmiyor. Tescil edildikten sonra daha dikkat etmeye çalışıyoruz. Tek sıra bir kolyenin yapılması ortalama 2 gün sürebiliyor. Çünkü hepsi el işi. Bir sıra kolyenin bugün ortalama fiyatı 22 bin civarında. Şu, takısı, kolyesi, küpesiyle ortalama 110 bin civarı” ifadelerini kullandı.

“BİZ DE USTAMIZ GİBİ USTA OLMAK İSTİYORUZ”

11 yıldır burada olduğunu, hemen hemen hepsini öğrendiğini anlatan kalfa Kadir Özdemir ise “Baskıları kaynakla birleştiriyoruz. Bunları sonra kaynatıyoruz. Bunları daha sonra kolyelere takıyoruz. Sonra ürün böyle oluyor. Bizde ustamız gibi usta olmayı istiyoruz. Çünkü onun elinde yetişiyoruz. Bizde ondan gördüklerimizi gelecekte çırakları eğitmek isteriz” diye konuştu.