Doların patronlarından ‘dijital para’ raporu: Finansal sistemi kökünden değiştirebilir

ABD Merkez Bankası (Fed) uzun süredir beklenen dijital para raporunu yayınladı. Raporda Fed konuya ilişkin net bir pozisyon almazken, dijital para biriminin finansal sistemi kökünden değiştireceği belirtildi.

Fed, uzun zamandır beklenen dijital dolar araştırmasını dün yayınladı. Raporda Fed’in konuya ilişkin net bir pozisyon alınmadığı görüldü.

Fed, dijital ABD dolarının  Amerikalılara daha fazla ve daha hızlı ödeme seçenekleri sunabileceğini, ancak bunun aynı zamanda finansal istikrar riskler taşıdığını ve mahremiyet endişeleri doğurabileceğini söyledi.

Açıklamada, raporun herhangi bir politika sonucunu desteklemediği bildirildi.

Fed konu ile ilgili, “yürütme organından ve Kongre’den belirli bir yetkilendirme yasası şeklinde açık bir destek olmadan” bir tane dijital para birimi oluşturamayacağını belirtti.

Raporda ayrıca dijital paranın ABD finansal sisteminin yapısını temelden değiştirebileceği belirtildi.

POWELL’DAN AÇIKLAMA

Fed Başkanı Jerome Powell yaptığı açıklamada, “Bir merkez bankası dijital para biriminin (CBDC) artı ve eksilerini incelerken halk, seçilmiş temsilciler ve çok çeşitli paydaşlarla etkileşim kurmayı dört gözle bekliyoruz” dedi.

Raporda sabitkoinler (stablecoin) ve diğer kripto para birimleri de dahil olmak üzere farklı dijital varlık türlerinin incelendiği de açıklandı.

YETKİLİLER İKİYE BÖLÜNDÜ

Fed yetkilileri konuyla ilgili bölünmüş durumda. Bu da yakında dijital bir doların piyasaya sürülmeyeceği anlamına geliyor.

Dijital para savunucuları, dijital dolarının finansal sistem içinde parayı hareket ettirmeyi daha hızlı ve daha ucuz hale getirebileceğini, banka hesabı olmayan insanları sisteme çekebileceğini ve hükümetin finansal yardımı dağıtması için verimli bir yol sağlayabileceğini söylüyor.

Ancak doların uluslararası ödemelerde baskın para birimi olması pek çok yetkilide endişe yaratıyor.

CBDC NEDİR? NE İŞE YARAR?

Dünya genelinde merkez bankaları tarafından oluşturulan, oluşturulduğu ülkenin yasal para birimini dijital olarak temsil eden ve genellikle merkeziyetsiz olan ve blok zincir altyapısını kullanan para birimlerine merkez bankası dijital para birimi (CBDC) deniyor.

Teknolojik altyapı olarak kripto paralara benzeyen CBDC’lerle kriptolar arasında bazı farklar bulunuyor. Kriptolar, tamamen merkeziyetsiz bir yapıya sahip ve herhangi bir kişi veya oluşum tarafından kontrol edilmiyor. CBDC’ler de genelde Bitcoin gibi blok zincir teknolojisine dayalı olsa da, bu blok zincir ağlarına yalnızca seçili kişi ve kurumların erişim sağlayabileceği belirtiliyor.

Aynı şekilde kripto paralar genellikle bir parasal karşılık bulundurmazken CDBC’lerin varlık karşılıkları bulunuyor.

CBDC’lerin kolay para transferi ve güvenlik gibi pek çok avantaj sağlayacağı belirtiliyor.

TÜRKİYE DE ÇALIŞIYOR

Dünyadaki pek çok ülke dijital ödeme sistemlerine ve Merkez Bankası Dijital Para Birimi’ne (CBDC) dönük çalışmalarını sürdürürken Türkiye’de bu alanda daha önce çeşitli testlere başladığını duyurmuştu.

Türkiye, İsveç, Bahamalar, Fransa, Filipinler, Japonya ve İsviçre dijital paraya geçişi gündeme alan ülkeler arasında. Bu ülkelerin merkez bankaları henüz test aşamasında. Nijerya ise uygulamaya ilk geçen ülkelerden biri oldu.