Dünya rublenin değerlenmesini konuşuyor: Yapay mı gerçek mi?

Savaşın bir gün öncesinde 81 olan ABD doları/Rus rublesi kuru, bugün 76’yı gördü. Savaşa ve yaptırımlara rağmen rublenin çökmemesi, dünyada tartışılıyor. Bazı analistler ‘sentetik değerlenme’ derken, bazı analistler cari fazlaya işaret ediyor.

Savaşa ve eşi görülmedik yaptırımlara rağmen Rusya’nın para biriminin savaş öncesi değerine dönmesi, son günlerde dünya genelinde en çok dikkat çeken gelişmelerden biri oldu.

Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı savaşın hemen öncesinde 23 Şubat’ta 81 seviyelerinde olan ABD doları/Rus rublesi kuru, mart ayı başında 177’ye kadar yükselmişti ancak bugün 76 seviyesini gördü.

Rusya Merkez Bankası’nın 300 milyar doları aşan miktarda dolar ve euro cinsi rezervinin Batı ülkeleri tarafından dondurulmasına rağmen rublenin değerlenmesi, tartışmaları da beraberinde getirdi.

SENTETİK Mİ?

Rus rublesinin değerinin yaklaşık iki aylık dönemin zirvesinde olduğuna dikkat çeken Bloomberg, söz konusu değerlenmenin ‘sentetik’ olabileceğine dair şüpheler ve itirazlar olduğuna işaret eden bir haber yayımladı.

Haberde, Rusya’nın enerji ihracatından her gün yaklaşık 1 milyar dolarlık gelir elde ettiği, bu gelirin rublenin son dönemdeki değerlenmesinde temel faktör olduğu vurgulandı.

Bloomberg’e konuşan stratejistler, rublenin değerlenmesinin güvenilir olmadığını, kurun artık serbest dalgalanmadığını, sermaye kontrolleri olmasa kurun çok farklı bir noktada olacağını, ekonomi çakılırken ve ülke temerrüdün eşiğindeyken rublenin mevcut değerinin Rusya ekonomisinin temellerini yansıtmadığını öne sürdü.

‘İŞLEM YAPILAMIYOR’

Londra’daki Toronto Dominion Bank stratejisti Cristian Maggio, “Rublenin değeri tamamen yapay bir seviyede ve buna çok az itibar edilmeli” dedi.

Nereyse kimsenin ruble ile al sat işlemi yapamadığını, yapanların da ekranların gösterdiğinden çok farklı seviyelerde işlem yapabildiğini öne süren Maggio, piyasa ve makro ekonomi açısından, rublenin mevcut değerinin hiçbir anlamı olmadığını öne sürdü.

Öte yandan, Bloomberg haberinde, ruble karşılığı döviz işlemlerde 20 günlük ortalama hacmin, 2012 yılı sonrasındaki 10 yılın en düşük seviyesine gerilediği aktarıldı.

Haberde ayrıca, rubledeki oynaklığın çok yüksek seviyelerde olduğuna, hükkümetin uyguladığı sert sermaye kontrollerinin rubledeki harekette etkili olduğuna, yabancıların Rus varlıkları satmasının yasaklandığına ve ihracatçılara döviz satış zorunluluğu getirildiğine işaret edildi.

Londra’dan bir başka analist Piotr Matys de rublenin düzgün işleyen bir piyasaya sahip olmadığını vurguladı.

REKOR CARİ FAZLA RUBLEYİ DESTEKLİYOR

Öte yandan, Rusya’nın ithalatındaki sert düşüşe rağmen başta petrol ve doğalgaz olmak üzere ihracatının devam etmesiyle döviz gelirlerinin ve dolayısıyla cari fazlasının hızla artmasının Rus rublesinin değerlenmesinde etkili olduğu belirtiliyor.

IIF, savaş ve yaptırımlara rağmen Rusya’nın enerji ihracatı gelirinin bu yıl 321 milyar dolara, cari fazlasının da 240 milyar dolara ulaşabileceğini tahmin ediyor.

RUBLE İLE ÖDEME OLACAK MI?

Rus rublesinin değerlenmesinde bir diğer faktör ise, Rusya’nın ‘dost olmayan ülkeler’ için doğalgaz ödemelerinde euro ve dolar yerine ruble kullanımını şart koşması kararı.

Avrupa Birliği (AB) temsilcileri Rusya’nın ruble ile ödeme kararını uygulamayacaklarını söylese de Moskova bu konuda kararlılığını koruyor. AB üyesi Macaristan da ruble ile ödeme yapmaya hazır olduğunu açıklamıştı.

1 Nisan itibarıyla yürürlüğe giren karar kapsamında ilk ödemelerin mayısın ikinci yarısında yapılması bekleniyor. Rublenin değeri açısından, kararın uygulanıp uygulanmayacağı kritik olacak.