Eksi reel faizde Avrupa’da lider olduk

Birçok gelişmekte olan ülke getiri rekabetinde öne çıkmak için faiz oranlarını artırırken, TCMB’nin politikaları reel faizi dünyanın en düşük seviyesine itti.

Türkiye ekonomisi %36.08 resmi enflasyon oranına karşın, %14 politika faizi ile yol almaya çalışırken, Merkez Bankası (TCMB) önceki gün yeni stratejisinin ‘liralaşma’ olduğunu açıkladı. TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun liralaşma stratejisinin eksi %22.08 reel faiz ortamında nasıl başarılı olacağı ise eleştiri konusu oldu.

RAKİPLER AÇIK ARA ÖNDE

Kavcıoğlu bu eleştirilere “Dünyada enflasyon üzerinde faiz veren ülke neredeyse yok, bu konuda sadece Türkiye’nin sorgulanmasını doğru bulmuyorum” şeklinde yanıt verdi.

TCMB kur krizini tetikleyen 500 baz puan faiz indirimi ile politika faizini %14’e çekerek enflasyona da yol vermiş oldu. Böylece Türkiye’nin enflasyona göre ayarlanmış reel faizini dünyanın en düşük seviyelerine yaklaştırdı. Türkiye eksi %22.08 oranı ile Venezuela (-%633.3), Sudan (-%318.4), Lübnan (-%214), Surinam (-%53.3), Etiyopya’nın (-%28.1) ardından dünyanın en düşük reel faizini uygulayan altıncı ülkesi. Avrupa’da ise en düşük reel faiz Türkiye’nin. Üstelik en yakındaki ülkeler Estonya (-%12.2) ve Litvanya (-%10.6) getiride açık ara öne geçiyor.

STANDART DIŞINA ÇIKTI

Pandemide büyümeyi teşvik edebilmek için faiz oranlarını düşük tutan ülkeler, şimdi yüksek küresel enflasyon etkisiyle faizleri artırmaya yöneliyorlar. Bugün dünyanın yaklaşık 126 ülkesinde eksi reel faiz söz konusu. Ancak Türkiye’de uygulanan para politikası, negatif reel getirileri standart dışına iterek, TL cinsi tasarruf tutmayı çok zorlaştırıyor.

Gelişen ülkelerin getiri rekabetinde çok gerideyiz

■ Başta ABD Merkez Bankası olmak üzere gelişmiş ülkelerde artan faizlerin yaratacağı yatırım alternatifi, sermaye hareketlerinde gelişmekte olan ülkelerin aleyhine bir durum yaratıyor. Birçok gelişmekte olan ülke yeni finansal yatırım eğilimlerine uymak için faiz oranlarını artırırken Türkiye gelişen ülkelerdeki getiri rekabetinin de gerisinde kalıyor. Arjantin -%10.9, Macaristan -%4.5, Kolombiya -%2.62, Güney Afrika -%2.15, Meksika -%1.8, Şili -%1.7, Hindistan -1.59, Brezilya -%0.81 negatif reel faiz uygularken, Rusya %0.1 ile Endonezya ise %1.63 reel faiz oranı ile getiride öne çıkıyor.

Enver Erkan

Para enflasyona yenileniyor

■ Türkiye’de standart dışı bir reel faiz uygulandığını belirten Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, enflasyonu gelişmiş ülke standartlarına indirip, az oynaklık ile stabilite sağlayan ülkelerin düşük faiz verebilme olanağına sahip olduklarını söyledi. Erkan, Türkiye’de ise eksi reel faiz ile para enflasyona yenilirken hanehalkı borçluluğunu da artırıcı yönde etki ettiğini söyledi.