Enflasyonda dünya ikincisi olduk

Ekonomide son 20 yılın en ağır tablosu yaşanırken enflasyon yüzde 61.14’e yükselerek rekor kırdı. Türkiye dünya enflasyon liginde ikinci sıraya yerleşti. Bahar aylarında vatandaşı yeni rekorlarla kara kış bekliyor.

Her güne yeni bir zam haberi ile başlanırken, enflasyon geçmiş krizlerin rekorlarını tazeleyerek vatandaşın üzerine çığ gibi düştü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ve 2002 yılından bu yana en yüksek seviyelerine ulaşan tüketici enflasyonu martta yıllık bazda yüzde 61.14, aylık bazda ise yüzde 5.46’lık artış gösterdi. Türkiye bu son enflasyon oranı ile üçüncü dünya ülkelerini de geçerek aylık ve yıllık bazdaki artış ile dünya ikincisi oldu. Bu verilerle son 20 yılın en ağır ekonomik bunalımını yaşayan toplum, krizin faturasını, ağır ve artan yaşam maliyeti, düşen alım gücü, artan yoksulluk ve fakirlik ile öderken, enflasyon 2001 ve 1994 krizlerine benzer tablolar sergiliyor.

EN KÖTÜSÜNÜ GÖRMEDİK

Özelikle doğalgaz ve elektrik fiyatlarındaki artışla büyük bir enerji baskısı altına giren üretici fiyat endeksi de üç hanelerdeki tırmanışını sürdürerek yıllık yüzde 114.97, aylık bazda ise yüzde 9.19’luk artış gösterdi. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) bu oranla 1995 yılından bu yana en yüksek seviyesine çıkmış oldu. Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki 53.83 puanlık fark vatandaşın yeni zamlarla bahar aylarında kara kışı yaşayacağına işaret ederken, yaz aylarına yüzde 70’lik bir enflasyon ile giriş yapılması bekleniyor.

YOL, YEMEK EL YAKIYOR

Alt gruplara bakıldığında ise yüzde 99.12’lik artış ile ulaştırma, üç haneleri zorlayarak TÜFE’de en çok fiyatı artan ürün grubu oldu. Bunu vatandaşın uzun süredir isyan ettiği gıda fiyatları izledi. Yüzde 70.33’lük gıda enflasyonunu mart ayında yüzde 69.26 ile ev eşyası grubu izledi.

Enag’ın enflasyonu yüzde 142

TÜİK’in enflasyonu halkın hissettiği oranların oldukça altında kaldığı eleştirilerine neden olurken, alternatif hesaplama yapan ENAGrup’a göre Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) mart ayında yüzde 11.93 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 142.63 olarak gerçekleşti. ENAG hesaplamalarında zam şampiyonu ise yüzde 78.44 ile sağlık oldu.

Türkiye Zimbabve ile yarışıyor

Türkiye’de rekora doymayan enflasyon oranı, ülkemizin adını dünya sıralamasında zirveye yazdırdı. Mart itibarıyla hem yıllık hem de aylık bazdaki fiyat artışları ile Türkiye, en yüksek enflasyona sahip 2’nci ülke oldu. Zimbabve, yüzde 72.7’lik enflasyon ile zirvede yer alırken, Türkiye verisi açıklanan ülkeler içinde Zimbabve’nin ardından ikinci oldu. Aylık artışta da aynı sıralamada yer alan bu iki ülkeyi, yıllık bazda yüzde 34.7 ile İran, aylık bazda ise yüzde 3.7 ile Kazakistan takip etti.

Ekonomistler ne dedi?

Hakan Kara

Enflasyon geçmişi 9’a katladı

Hakan Kara:

Enflasyonun 3 aylık seyrini yorumlayan Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi, Merkez Bankası (TCMB) eski Başekonomisti Profesör Dr. Hakan Kara, “Bu yılın ilk üç aylık enflasyonu geçmiş yılların aynı dönem ortalamasının 9 katı. Sefalet endeksinde Arjantin’le farkı açıyoruz” değerlendirmelerini paylaştı.

Uğur Gürses

Son 20 yılın en hızlı kaybı

Uğur Gürses:

Verileri sosyal medya hesabından yorumlayan ekonomi yazarı Uğur Gürses, “Aylık ücret, gelir ile TL tasarruf, emeklilik fonu, alacaklar; üç ayda bunların satın alma gücünün yaklaşık dörtte biri eridi.  Son 20 yılda böyle hızlı bir kayba tanık olunmadı. Bunu yaratanlar, düzeltilmesini de engelliyor, erteliyor” dedi.

MOTORİN ZAM ŞAMPİYONU

Rusya-Ukrayna krizinin de etkisi ile mart ayı boyunca günbegün artan akaryakıt fiyatları da enflasyonda zam şampiyonu çıkardı. Motorin yüzde 32.67’lik artış ile martın zam şampiyonu olurken, benzin yüzde 24.41’lik artış ile ikinci, kömür yüzde 23.47’lik artış ile üçüncü oldu. Gıdada yüzde 20.56’lık artış ile kuru soğan, en çok zamlanan 5 üründen biri oldu.