Enflasyonla mücadeleye değil HazIne’ye çalıştı

Dövizdeki dalgalanmayı kontrol altına almak için milyarlarca dolar rezervi eriten, zor günlerde kullanılmak üzere ayrılan ihtiyaç akçesini Hazine’ye devreden Merkez Bankası (TCMB) 2022 yılında 72 milyar 22 milyon TL kâr ettiği açıklandı. Bu kâr geçen yıl kurlardaki artış nedeniyle oluşan 328.5 milyar lira zarar bilançoda kenarda bekleterek elde edildi. Döviz satışları ile rezervlerin 40.2 milyar dolar eksiye düşmesine, faiz indirimleriyle de enflasyonun yüzde 85’lere kadar yükselmesiyle vatandaşın ağır bedel ödemesine yol açan Merkez Bankası, bugün gerçekleştireceği Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda kâr dağıtımı yapacak. TCMB, kârından; vergi, kâr payı ve ihtiyat akçesi adı altında 62.3 milyar lirayı Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aktaracak. AFAD’a yapılacak 30 milyar liralık ödemeyle birlikte Merkez, seçim öncesi devletin kasasına 92.3 milyar lira aktarmış olacak. Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi, TCMB eski başekonomisti Profesör Dr. Hakan Kara, Hazine’ye sürekli bir kaynak aktarımı sağlamak için muhasebe esnekliklerinin kullanıldığını anlattı. TCMB’nin genelde yüksek enflasyon dönemlerinde kâr ettiğini söyleyen Kara, yüksek enflasyon dönemlerinde TL’nin değer kaybettiğine işaret ederek,  döviz varlıklarında oluşan değerlemenin satışlarla kâra dönüştürüldüğünü anlattı.

KONTROL GÜCÜNÜ AZALTIYOR

“Dolayısıyla bu şekilde bakınca TCMB’nin kâr etmesi pek iyi bir şey sayılmaz” ifadelerini kullanan Prof. Dr. Kara, “Yani Merkez Bankası döviz borcu yüksek olsa da kur artında kâr edebiliyor ve Hazineye yüklü miktarda transfer yapıyor. Bu durum Merkez Bankası’nın enflasyonu kontrol etme gücünü azaltıyor” dedi.

Hakan Kara

Muhasebeleştirme nedeniyle kur yükseldiğinde TCMB kâr yazıyor

TCMB eski Baş Ekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara verdiği bilgiye göre normalde net döviz pozisyonu negatif olan bir merkez bankasının döviz satışlarından kâr etmemesi gerekiyor. Ancak, TCMB’deki muhasebeleştirme nedeniyle kur yukarı gittiğinde her duruma Banka kâr yazıyor. Net açık pozisyondan kaynaklanan zarar kısmı ise değerleme hesabına gidiyor. Merkez Bankası geçen yıl kurlardaki artış nedeniyle 328.5 milyar lira kur zararı yaşadı. Bu zarar henüz gerçekleşmediği için bilançonun aktif tarafındaki değerleme hesabına yazıldı ve Banka kârını etkilemedi.