Erdoğan ekonomide ne dedi, ne oldu?

Cumhurbaşkanı Erdoğan 2022 başında yaptığı açıklamalarda enflasyonda, faizde ve dolar kurunda düşüş vaat etti ama tam tersi yaşandı.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan sene başından bu yana yaptığı açıklamalarda enflasyon, faiz, cari açık ve dolar kurunun düşüşe geçeceğini söyledi ancak ortaya çıkan tablo tam tersi oldu.

İşte Erdoğan’ın yaptığı açıklamalar ve ortaya çıkan tablo:

DÖVİZ KURU

NE DEDİ: “Enflasyon, düşüşe girmiştir, girecektir. Bu bir defa kesin. Yavaş yavaş, kademeli bir şekilde, aceleci olmadan kur da düşecek, faiz de aynı şekilde düşecek ve 2022 bizim en parlak yılımız olacak inşallah.” (18 Ocak 2022)

NE OLDU: Enflasyon düşüşe değil, yükselişe geçti. TÜİK’in açıkladığı resmi enflasyon yüzde 80’e dayandı. Yıla 13 lira seviyesinden başlayan dolar kuru, 18 lirayı aştı. 2022’nin ilk 8 ayı vatandaş için parlak değil kapkara geçti. Hayat pahalılığı tüm toplumu esir aldı.

ENFLASYON 

NE DEDİ: “Gelişmiş ülkelerin 6 – 7 katına çıkan enflasyon ve artık ipin ucunu kaçırdıkları para genişlemeleri ile şaşkın şekilde sağa sola yalpaladığı bir dönemde Türkiye kendi rayında güvenle yoluna devam ediyor. Amerika’ya bak, enflasyon felaket. Avrupa’ya gelin aynı” (15 Ocak 2022)

NE OLDU: Türkiye, G20 ülkeleri ve Avrupa ülkeleri arasında en yüksek enflasyona sahip ülke oldu. Yüzde 79,60’lık enflasyon ile Türkiye, dünya genelinde en yüksek enflasyon sahip 6. ülke konumunda. Türkiye’den yüksek enflasyona sahip ülkeler ise şöyle: Suriye, Sudan, Venezuela, Lübnan, Zimbabve.

FAİZ

NE DEDİ: Faizle mücadelemi biliyorsunuz, faizi indireceğiz ve indiriyoruz. Bilin ki enflasyon da inecek, daha da düşecek. Döviz kuru istikrara kavuşur, enflasyon düşer, pahalılık ortadan kalkar. Bunların hepsi de gelip geçicidir. (29 Ocak 2022)

NE OLDU: Merkez Bankası politika faizini bu ay yüzde 13’e çekerken, iş dünyası bankalarda yüzde 50’lere varan oranlarda kredi faizleriyle nedeniyle isyanlarda. Zor ekonomik koşullarda borçla hayatını idame ettirmeye çalışan vatandaşlar ise ihtiyaç kredisi faizleri yüzde 35’i aşarak son 4 yılın zirvesine çıktı. Vatandaşın talebi azalırken, Erdoğan’ın faizle mücadelesinin kimseye faydası olmadı.

CARİ AÇIK

NE DEDİ: “Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla büyüme esaslı kendi Türkiye Ekonomi Programımızı uygulamaya başladık. Fiyat istikrarını aldığımız diğer tedbirlerin yanı sıra işimize gelen seviyedeki bir döviz kuruyla cari fazla artırarak sağlamayı planlıyoruz.” (6 Haziran 2022)

NE OLDU: Hükümetin yeni ekonomi modelindeki en büyük iddiası, TL’nin değerinin düşük tutulmasının getireceği ‘rekabetçi kur’ avantajı ile cari fazla vermekti. Ancak tablo, emtia fiyatlarının yüksek seyretmesinin etkisiyle tam tersi oldu. Merkez Bankası’nın açıkladığı son güncel ödemeler dengesi verilerine göre cari işlemler açığı, haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre 2 milyar 269 milyon dolar artarak 3 milyar 458 milyon dolara yükseldi. 12 aylık cari işlemler açığı 32 milyar 667 milyon dolara ulaştı.

KREDİ NOTU

NE DEDİ: “Son dönemde enflasyonun sembolü bedeller ödemeye devam ediyoruz. Fırsatlar, ödediğimiz bedellerden daha çok olduğunu bilerek devam edeceğiz. Ekonomi modelinden taviz vermeyeceğiz. Birileri ekonomi politikamızın başarısını gölgelemek istese de uluslararası değerlendirmeler tersini söylüyor.” (1 Ağustos 2022)

NE OLDU: Erdoğan bu sözleri söylemeden 15 gün önce Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas riskini ölçen (CDS) primleri 900’ü aşarak 2003’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Erdoğan’ın açıklamalarından 11 gün sonra ise uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu B2’den B3’e düşürdüğünü, not görünümünü ise negatiften durağana çevirdiğini açıkladı. Moody’s, Türkiye’nin ödemeler dengesi üzerinde artan baskıları ve döviz rezervlerinin daha fazla düşme riskini, kredi notunun düşürülmesine neden olarak gösterdi. Kuruluş, cari açığın beklentileri büyük bir farkla aşmasını beklediklerini kaydetti. Fitch 8 Temmuz’da Türkiye’nin notunu B+’dan B’ye düşürdü. Görünüm ise negatif. S&P ise son güncellemeyi 10 Aralık 2021’de yaptı. Kredi notu B+’da kalırken görünüm durağandan negatife döndü.