İnsansız hava araçları, ısı dedektörleri, uydular… Teknoloji doğal afetin etkilerini nasıl değiştirebilir?

6 Şubat Pazartesi günü saat 04.17’de Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki depremin yarattığı yıkım, saat 13.24’te Elbistan ilçesinde yaşanan 7.6 büyüklüğündeki ikinci depremle katbekat arttı. Deprem Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa’nın yanında Suriye’yi yıkıcı bir şekilde etkiledi.

Hâlâ arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği afet bölgelerinde 11 Şubat itibarıyla 20 bin 665 can kaybı, 80 bin 88 yaralı, 6 bin 444 yıkılan bina ve 11 bin 302 “yıkıldı” ihbarı gelen bina olduğu açıklandı.

Yaşanan felaketin altıncı gününde çalışmalar devam ederken arama kurtarma ekipleri, gönüllüler, yaralılar ve enkaz altında kalanlar için teknolojinin ne kadar önemli olduğu dikkat çekti.

İşte deprem gibi doğal afetlerden sonra arama kurtarma çalışmalarında kullanılan ya da kullanılabilecek teknolojiler…

DRONLAR

Dronlar, özellikle Ukrayna’daki savaşta giderek daha fazla dikkat çekerken, doğal afetler sırasında da başrolde yer almaya başladılar.

Türkiye ve Suriye’den, deprem tahribatının büyüklüğünü gösteren görüntülerin çoğu, acil durum müdahale ekiplerinin neler olup bittiğine dair daha net bilgi almasını sağladı. Ayrıca dronlar sadece kuşbakışı bir görünüm vermekle de kalmıyor; bazıları donatıldıkları sensörler sayesinde ağır hasarları da tespit edebiliyor.

Bu yüzden dron kullanımı oldukça önemli. Hatta deprem sonrası destek çalışmaları devam ederken İspanya gibi ülkelerden de Türkiye’ye insansız hava aracı gönderileceği açıklanmıştı.

NASA’NIN FINDER ARACI

9 metrelik molozun altından kalp atışlarını algılayabilen NASA teknolojisi, depremlerden sonra hayatta kalanları bulabilmek için son derece kritik.

2015 yılında, uzay ajansının FINDER (Afet ve Acil Durum Müdahalesi için Bireyleri Bulma) aracı, Nepal’in Chautara köyünde yaklaşık 3 metrelik tuğla, çamur, tahta ve diğer molozların altında gömülü dört kişiyi buldu.

İki yıl sonra teknoloji, Mexico City’deki 7.1 büyüklüğündeki bir depreme müdahale eden Meksika’daki şirketlere lisanslandı.

Araç, enkazın içindeki nefes alma ve kalp atışları gibi küçük hareketleri tespit edebiliyor.

UYDU HARİTALAMA

Pazartesi günü Türkiye ve Suriye’yi yıkıcı bir şekilde sarsan ilk depremden birkaç saat sonra, Birleşmiş Milletler acil durum haritalama uydu hizmetini etkinleştirdi.

Harita, depremin neden olduğu hasarın gerçek zamanlı görünümünü sağlamayı ve etkisinin ne kadar geniş kapsamlı olduğunu göstermeyi amaçlar.

Ancak, Birleşmiş Milletler Uydu Merkezi, bunu yaparken kendi uydularını kullanmaz ve bunun yerine devlet kurumları ve özel şirketlerden görüntü toplamak için üye devletlerle çalışır. Ayrıca AB, acil haritalama hizmetleri sağlamak için Copernicus uydu sistemini devreye aldı.

UYDU İNTERNETİ

Twitter’daki hamleleriyle geçtiğimiz aylarda en çok eleştirilen isimlerden biri olsa da Elon Musk, yardım konusunda oldukça cömert.

Musk, Rusya’nın saldırıları sırasında Ukrayna’ya gönderdiği SpaceX şirketinin Starlink internet hizmetini Türkiye için de teklif etti. SpaceX’in, Türk hükümeti tarafından onaylanır onaylanmaz Starlink göndermeye hazır olduğunu söyledi. Peki bu tip durumlarda Starlink neden bu kadar önemli?

Starlink, yerdeki alıcı cihazlarının Dünya’nın alçak yörüngesindeki binlerce uyduya bağlanmasıyla dünyanın en zorlu ortamlarına hızlı geniş bant sağlıyor. Bu da afet ya da savaş bölgesinde halkın iletişimini sağlıyor.

SOSYAL MEDYA

Daha önceki felaketlerde olduğu gibi, sosyal medya; yardımın koordinasyonunda, yardıma ihtiyacı olan kişilerin bulunmasında ve en çok etkilenen bölgelerin paylaşılmasında önemli bir rol oynuyor.

Antakya’da evinde enkaz altında kaldığını ve yardıma ihtiyacı olduğunu söyleyen bir kişinin tweet’i 43 bin 700’den fazla defa retweetlendi ve 5,3 milyon kişi tarafından görüntülendi.