Japonlardan Oppenheimer tepkisi

ABD’li fizikçi J. Robert Oppenheimer’ın hayatını anlatan biyografik film, dünya çapında 954 milyon dolar hasılat yaptı ve ABD Akademi Ödülleri’nde 7 dalda Oscar kazandı. Ancak film, İkinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru ABD’nin Hiroşima ve Nagazaki’ye attığı atom bombasına maruz kalan tek ülke olan Japonya’da uzun süre gösterime girmedi.

Oppenheimer ve bir grup bilim insanının atom bombası tasarlama sürecini anlatan film, Temmuz 2023’te başta ABD olmak üzere birçok ülkede gösterilirken, Japonya’da 29 Mart’ta izleyiciyle buluştu. Atom bombasının “insani bedelini örtbas ettiği” gerekçesiyle eleştirilen filmin, içeriği ve tanıtımına ilişkin tartışmalar nedeniyle Japonya’da geç gösterime girdiği belirtiliyor.

Japonya’da atom bombası mağdurları olarak tanınan “hibakuşalar” ile halk, “Oppenheimer” filminin, 79 yıl sonra da olsa atom bombası gerçeklerinin anlaşılmasına bir nebze katkı sunacağını ifade ediyor. 

Filmi izleyen Japon Kikuçi, sinema çıkışında AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Japonlar için oldukça önemli bir eser” diye nitelediği filmin, ülkede şimdiye kadar neden vizyona girmediğini merak ettiğini söyledi. Kikuçi, “Japonlar açısından histerik duyguları incitecek ya da bu tarzda bir film olduğunu düşünmüyorum. Bence önemli olan Japonya-ABD gibi ülkeler arası ilişkilerle ilgili olmak yerine daha küresel ölçekte hikayeleri tasvir etmesi” dedi.

Üniversitede tarih bölümde eğitim alan ve sinema salonunda çalışan Nakahara, “Japon tarihi açısından önemli” olduğunu düşündüğü filmde, bölge halkının acılarına değinilmemesini “Acıyı yaşayan bilebilir, yabancılar bunu hayal bile edemezler” sözleriyle değerlendirdi.

Nakahara, “Doğrudan zarar görenlerin duyguları ile filmin senaryosunu yazanların duyguları birbirinden farklı olunca hakikat sinemaya eksik yansıyabiliyor” dedi.

Filmin ikincisinin çekilmesi halinde de Nakahara, bombalama sonrası bölgeye yağan ve “Kuroi-ame” diye bilinen radyoaktif yağmur dahil atom bombalarının halkın yaşamına olumsuz etkilerine değinilmesi çağrısı yaptı. Hiroşima ve Nagazaki kentinde yaşayan atom bombası mağdurları “hibakuşalar” da ulusal basına verdikleri demeçlerde, filmin, atom bombasının gerçekleri konusunda farkındalık yaratma açısından fayda sağlayacağını dile getirdi.

Yaşadığı Nagazaki kentine atom bombası atıldığında 13 yaşında olan Tanaka Terumi, 5 aile üyesini kaybettiği olayı halen unutmadığını ancak filmin atom bombalarına sahip olmanın ne anlama geleceğine yönelik insanları düşünmeye sevk edeceğini belirtti. “Ne kadar fazla sayıda insan bu filmi izlerse o kadar iyi” diye konuşan Tanaka, modern politik dünyada nükleer bombaların rolü ile bu bombaların insanlığın yok edilmesine neden olabileceğinin halen yeterince anlaşılmadığını söyledi. Tanaka, “Neredeyse 80 yıl oluyor ancak insanların bu silahların gerçekte toplumları nasıl etkileyebileceğini düşünmediği bir döneme girdik” ifadesini kullandı.

79 yaşındaki Sakuma Kunihiko da atom bombalarının atılmasından sonra yaşanan dönemi anlatmamasına rağmen filmin olup bitenler hakkında yalnızca yüzeysel bilgiye sahip olanlar için hala bir öğrenme fırsatı olabileceğini söyledi. Yaşadığı Hiroşima kentine atom bombası atıldığında 9 aylık olduğunu, dolayısıyla olayı hatırlamadığını belirten Sakuma, filmin, Hiroşima’yı yansıtmadığı eleştirilerini anladığını kaydetti. Sakuma, “Film, atom bombasının geliştirilmesi sürecini ‘anlaşılması kolay’ hale getirdi. Hibakuşa ya da değil, herkes bunun farkında olmalı” dedi. 

11 Mart’ta düzenlenen Oscar töreninde Christopher Nolan’ın Amerikalı fizikçi J. Robert Oppenheimer’ın hayatını konu alan “Oppenheimer” filmi, “En İyi Film” dahil 7 dalda ödül kazanmıştı.

13 dalda aday gösterilen filmin yönetmeni Christopher Nolan ise ilk kez Oscar alarak “En İyi Yönetmen” ödülüyle büyük başarı elde etmişti. Filmde Oppenheimer’ı canlandıran İrlandalı aktör Cillian Murphy ise “En İyi Erkek Oyuncu” ödülüyle büyük sevinç yaşamıştı.

Oppenheimer’daki rolüyle dikkatleri çeken ve “Iron Man” karakteriyle ünlenen Robert Downey Jr. ise ilk Oscar’ına “En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu” ödülüyle ulaşmıştı.