Kira artış oranında ‘illegal uzlaşı’

Konut kiralarındaki artış oranına yüzde 25 sınırı geldi ama 800 TL’lik kirayı 2 bin 200 TL’ye çıkaran da var; 2 bin TL’lik kirayı 6 bin TL’ye çıkarmak isteyen de… Kiracılar ise dışarıda daha yüksek kiralara maruz kalmamak için yüzde 25’in üzerindeki artış oranlarına razı olmak zorunda kalıyor.

Konut kiralarındaki artış oranının yüzde 25 ile sınırlandırılmasının üstünden üç ay geçti ancak bu sınıra uyan çok az sayıda ev sahibinin olduğu belirtiliyor.

800 TL’lik kirayı yüzde 175 artışla 2 bin 200 TL’ye çıkaran da var; 2 bin TL’lik kirayı piyasa şartlarına uydurup 6-7 bin TL’ye çıkarmak isteyen de…

Ev sahipleri, resmi enflasyon bile yüzde 80’i aşmışken kira artış oranının yüzde 25 ile sınırlandırılmasına tepki gösterirken; kiracılar da, yeni kiracı olup daha yüksek kira bedelleri ödememek için ev sahibiyle uzlaşmaya gidip daha yüksek zam oranlarına razı geliyor.

SINIR GETİRİLMESEYDİ YÜZDE 54,69 ZAMLANACAKTI

Kira hukukunda temel olan Borçlar Kanunu’na göre, kira artış oranında 12 aylık TÜFE esas alınıyor.

Konut kiralarına yüzde 25 sınırı getirilmeseydi, resmi enflasyon verilerine göre, ağustos itibarıyla kira artış oranı yüzde 54,69 olacaktı.

Ancak haziran ayı başında getirilen uygulamaya göre,1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde kira artış oranı, bir önceki yılın yüzde 25’ini geçemeyecek.

Ancak sahada durum farklı.

KİRACILAR ANLATIYOR

Geçen sene kirasının 800 TL’den 2 bin TL’ye çıktığını sozcu.com.tr’ye anlatan bir vatandaş, şimdi de ev sahibinin piyasa fiyatlarını gerekçe göstererek kira artış sınırına uymadığını ve 2 bin TL’lik kirayı 6-7 bin TL’ye çıkarmak istediğini söylüyor.

Bir bebeği olduğunu, yeni bir eve çıkması durumunda çok daha yüksek bir kira ödemesinin mümkün olmadığını anlatan vatandaş, “Bu yüzden ev sahibiyle uzlaşmaya çalıştık. Yasal sınıra göre kiramın 2 bin 500 TL’ye çıkması lazım ama iyileştirmeye giderek 3 bin 500 TL’ye çıkardım. Ev sahibim şimdilik memnun ancak ilerleyen aylarda ne olacak, bilmiyorum” diye konuştu.

Bir başka vatandaş ise geçen sene tuttuğu eve 3 bin 700 TL kira ödediğini, ancak çevredeki ev kiralarının bir sene içinde 6 bin ila 8 bin TL aralığında değişir olduğunu, bu yüzden de evden çıkarılma korkusu yaşadığını anlattı.

“Biz geçen sene bu evi tuttuğumuzda bile çok yüksek gelmişti. Karşı daireme taşınan kiracı şu an 6 bin 250 TL ödüyor. Karşı binanın 8 bin TL kira istediğini duyuyoruz. Bu fiyatları kim ödeyebilir?” diyen vatandaş, şöyle devam etti:

“Sözleşmem birkaç ay sonra yenilenecek. Ev sahibi yüzde 25 sınırına uyar mı, bilmiyorum ama ‘oğlum, kızım gelecek’ gibi durumlarla karşılaşmamak için uzlaşı yolunu tercih ederim diye düşünüyorum” diye konuştu.

EMLAKÇILAR ODASI: SINIRA UYAN PEK YOK

Sozcu.com.tr’ye konuşan İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa da “Yüzde 25 sınırını uygulayan çok fazla yok” diyor.

Ancak, ev sahiplerinin de artık geçen seneki gibi çok yüksek artışlar talep etmediğini söyleyen Aşa, “Kiracılar da ‘ben sadece bu kadar artış yaparım’ inadından vazgeçiyor yavaş yavaş. Çünkü dışarıda yeni kiracı olarak girecekleri evde kiralar çok daha yüksek olacak. Bu yüzden tarafların bir şekilde uzlaştıklarını, yüzde 25 olmasa da makul buldukları daha yüksek bir oranda anlaştıklarını gözlemliyoruz” dedi.

‘MUTLAKA YAZILI HALE GETİRİN’

Sozcu.com.tr’ye konuşan Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz ise, 5 yılını doldurmamış kiracıların yasal olarak yüzde 25’lik artış yaptıkları takdirde ev sahibinin başka hiçbir artış talep edemeyeceğini hatırlattı.

Ancak Kiraz, tarafların yüzde 25 sınırının üzerinde bir artışta uzlaşırlarsa da bunun mutlaka yazılı bir hale getirilmesini noktasında uyarıyor:

“Ev sahibi ve kiracı karşılıklı olarak yasal sınır olan yüzde 25’in üzerinde bir kira artışında uzlaşırlarsa, kira sözleşmesine ek protokol olacak şekilde, mutlaka yazılı hale getirilmeli.”