Maç gelirlerinin paylaşımına ilişkin kurallar sil baştan belirlenecek

Başta, Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş olmak üzere tüm spor kulüplerinin yüz milyonlarca lirayı bulan maç hasılatlarının paylaşılmasına ilişkin mevzuatta önemli bir değişiklik kararı çıktı.

Kulüplerin gelirlerini yakından ilgilendiren düzenlemeyle ilgili süreç İstanbul İl Spor Müdürlüğü’nün açtığı alacak davasıyla başladı.

İstanbul’da bir spor kulübü, maçlardan kazandığı paradan vermesi gereken payı İl Spor Müdürlüğü’ne ödemedi. İl spor müdürlüğü alacağını tahsil etmek için dava açtı.

MAHKEME, ANAYASA MAHKEMESİ’NE BAŞVURDU

Davanın açıldığı Küçükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesi, maç gelirlerinin paylaşımıyla ilgili kanundaki kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına vardı ve ilgili kanun maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

Mahkeme’nin yüksek yargıya taşıdığı 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nun, “Müsabaka hasılatları” başlıklı maddesine göre, spor kulüplerinin maçlardan elde ettikleri hasılattan, masraflar çıktıktan sonra geriye kalan miktar, spor il müdürlükleri ve maçı yapan külüpler arasında dağıtılıyor.

Ancak kulüplere ne kadar verileceği, il spor müdürlüğünün payının ne olacağına ilişkin uygulama ve usül esasları yönetmelikle belirleniyor.

Küçükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda şu iddiaları öne sürdü:

“İl Spor Müdürlüğü tarafından spor kulübünden talep edilen alacak niteliği itibariyla mali bir yükümlülüktür.

Mali yükümlülüğün nasıl uygulanacağına dair usul ve esasların kanunla belirlenmesi gerekir.

Ayrıca söz konusu mali yükümlülük mülkiyet hakkına da bir sınırlama getirir. Sınırlama ancak kanunla yapılabilir.

Kanuni düzenlemenin ise vergide belirlilik ilkesi gereğince kamu alacağının esaslı unsurlarını içermesi gerekir.

Ancak itiraz konusu kuralla bu hususların tamamı doğrudan yönetmeliğe bırakılmıştır.

Bu kuralın Anayasa’nın 2, 5, 13, 35 ve 73’üncü maddelerine aykırıdır.”

AYM: YÖNETMELİKLE DEĞİL KANUNLA DÜZENLENMELİ 

Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:

Temel hak ve özgürlüklere sınırlama getiren kanuni düzenlemelerin kanunla yapılması, Anayasa’da öngörülen sınırlama sebebine uygun ve ölçülü olması gerekir.

Bu itibarla mülkiyet hakkını sınırlamaya yönelik bir kanuni düzenlemenin şeklen var olması yeterli olmayıp yasal kuralların keyfiliğe izin vermeyecek şekilde belirli, ulaşabilir ve öngörülebilir düzenlemeler niteliğinde olması gerekir.

İdare tarafından hangi müsabakalarda hasılat payı alınacağı, brüt hasılat ve gerekli masraflar kavramlarının neleri içerdiği, net hasılattan idareye dağıtılması öngörülen payın hangi amaçla ve neyin karşılığı olarak alındığı konusunda anılan Kanun’da bir belirlilik bulunmamaktadır. Bu itibarla anılan hususların ilk elden yönetmelikle düzenlenmesi söz konusudur.

Ayrıca kulüplerin elde ettiği spor müsabakası hasılatı üzerinden idareye hangi oranda ödeme yapılacağı konusunda da Kanun’da herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.

Yine bu kapsamda müsabaka hasılatından alınacak payın alt veya üst sınarlarını gösterir bir hüküm de Kanun’da bulunmamaktadır.

Dolayısıyla müsabaka hasılatlarından alınacak paya ilişkin oranlar ilk elden yönetmelikle düzenlenecektir.

Bu bağlamda müsabaka hasılatlarından alınacak payın hesaplanmasının ne şekilde belirleneceğine dair kanuni çerçeve çizilmemiş, idarenin pay oranının alt ve üst sınırları belirlenmemiş, kanunun bütün ayrıntılarıyla düzenlenmesi yönetmeliğe bırakılmak suretiyle yütürteye sınırsız, belirsiz, geniş bir düzenleme yetkesi tanınmıştır.

Kural yasama yetkisinin devredilemezliği ilkesiyle de bağdaşmamaktadır.

HÜKÜM: İPTALİNE VE 9 AY SONRA YÜRÜRLÜĞÜNE

Anayasa Mahkemesi neticede şu hükmü kurdu:

Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nun 16. maddesinin ikinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, iptal hükmünün 9 ay sonra yürürlüğe girmesine oybirliğiyle karar verildi.