Maymun çiçeğinden nasıl korunabiliriz?

Covid-19 pandemisi devam ederken ortaya çıkan maymun çiçeği virüsünün yeni bir endişeye yol açtığını belirten Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Engin “Ülkemizde henüz görülmese de dikkatli olmalı, kişisel hijyenimize özen göstermeliyiz” dedi.

Genel olarak Afrika’da görülen ancak son dönemde ABD, Kanada, Avustralya ile birlikte Avrupa ülkelerine yayılarak korku yaratan maymun çiçeği virüsü 23 ülkede tespit edildi. Hastalığın ülkemizde henüz görülmediğini ancak bunun hiç görülmeyeceği anlamına gelmediğini belirten Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Engin, “Virüsün bulaşma yollarını bilip, tedbirli olmak çok önemli” dedi ve bu konuda şu bilgileri verdi…

Burhan Engin

En önemli belirtileri ateş ve lenf düğümlerinde büyümedir

Maymun çiçeği hastalığı (monkeypox) ilk olarak Orta ve Batı Afrika’nın tropik yağmur ormanlarında ortaya çıkmıştır. Bu virüs çoğunlukla hayvanlardan insanlara bulaşır. Hastalığın kuluçka süresi genellikle 6-13 gündür ancak 5-21 gün arasında değişebilir. Enfeksiyon klinik olarak iki döneme ayrılabilir. Ateş, baş ağrısı, lenf düğümlerinin büyümesi, sırt ağrısı, kas ağrısı, halsizlik ile karakterize ilk dönem 5 gün sürer. Lenf düğümlerinin büyümesi bu hastalık için belirgin bir özelliktir ve kızamık, çiçek, suçiçeği ayırımında önemlidir.

Cilt döküntüleri ateşten sonra başlar

Cilt döküntüsü ateşten 1-3 gün sonra başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz, kol ve bacaklarda daha yoğundur. Yüz (yüzde 95), avuç ve ayak tabanları (yüzde 75) etkilenir. Ayrıca ağız mukozası (yüzde70), genital bölge (yüzde 30) ve konjonktiva (yüzde 20) etkilenir. Döküntüler önce düz tabanlı, deriden hafifçe kabarık, sonrasında içi önce berrak sonra sarımsı sıvı dolu lezyonlar şeklinde gelişir. Lezyonlar birkaç adet veya binlerce olabilir. Belirtiler 2-4 hafta içinde kendini sınırlar.

Görme kaybı ve beyin iltihabına neden olabilir

Çocuklarda hastalık şiddetli seyredebilir. Bağışıklığı zayıf olan kişilerde de ağır seyredebilir. Önceden çiçek aşısının koruyuculuğu olmasına rağmen bugün ülkelere bağlı olarak 40-50 yaş altındaki kişiler hastalığa daha duyarlıdır. Komplikasyon olarak, akciğer enfeksiyonu, sepsis (kan zehirlenmesi), görme kaybı ve ensefalit (beyin iltihabı) görülebilir. Maymun çiçeği hastalığının klinik görünümü 1980 yılında dünya çapında eradike edildiği yani tamamen silindiği ilan edilen çiçek hastalığına benzerdir. Çiçek hastalığına göre daha az bulaşıcıdır.. Çiçek hastalığının ortadan kaldırılması sırasında kullanılan aşılar maymun çiçeği hastalığına karşı da koruma sağlamıştır. Bunun dışında maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için onaylanmış olan yeni aşılar geliştirilmiştir. Çiçek hastalığının tedavisi için geliştirilen ilaçlar maymun çiçeği hastalığının tedavisi için de ruhsatlandırılmıştır.

Nelere dikkat edilmeli?

Maymun çiçeği virüsünün, korona gibi damlacık şeklinde havada asılı kalmadığı için bir pandemiye neden olma ve bildiğimiz şekilde bir kapanmaya yol açma ihtimali düşüktür. Ancak yayılımını kontrol altına almak için, virüs konusunda sistematik gözlemler ve yeni olguların hızlı tanımlanması kritik öneme sahiptir. Salgınlar sırasında, enfekte kişilerle yakın temas, maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için en önemli risk faktörüdür. Sağlık çalışanları ve ev halkı daha büyük bir enfeksiyon riski altındadır. Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonuna yakalandığından şüphelenilen veya bu bilginin doğrulandığı hastaların tedavisi ile bakımını yürüten ya da onlardan örnekler alan sağlık çalışanları standart enfeksiyon kontrol önlemlerini uygulamalıdır. Mümkünse, hastanın bakımı için daha önce çiçek hastalığına karşı aşılanmış kişiler seçilmelidir. Bireysel olarak kişisel hijyen tedbirlerine mutlaka özen gösterilmelidir. Bununla birlikte ortak eşya ile ortak alan kullanımlarında dikkatli olunmalıdır.