O gelir kalemindeki dikkat çeken artışa ünlü vergi uzmanından ‘sanal gerçeklik’ yorumu

Şubat ayı bütçe verilerinde ‘Başka yerde sınıflandırılmayan diğer vergiler’ kalemindeki iki aylık gelirde yaşanan yıllık artış oranının yüzde 248 bin 117 gibi olağan dışı bir rakama ulaşması dikkat çekti. Bütçe verilerini yorumlayan vergi uzmanı Dr. Bingöl, “Rakamların içine girip artışın gerçek mahiyetine bakınca, öne çekilen gelir kalemleri ile sanal bir gerçeklik ortamı yaratılmaya çalışıldığını görüyorum” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bugün açıkladığı bütçe rakamlarını yorumlayan vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, Vergiye Dair internet sitesinde kaleme aldığı yazıda, “Öne çekilen gelir kalemleri ile sanal bir gerçeklik ortamı yaratılmaya çalışıldığını görüyorum” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2022 yılı şubat ayı merkezi yönetim bütçe giderleri 200,8 milyar TL, bütçe gelirleri 270,6 milyar TL olarak gerçekleşti.

Şubat’ta faiz dışı fazla ise 100 milyar TL’nin üzerine çıktı. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, faiz dışı bütçe giderleri 157,1 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 113,4 milyar TL olarak gerçekleşti.

Dr. Ozan Bingöl

GELİRLER ARTIYOR

Bingöl’ün Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçe raporu içerisinden derlediği verilere göre, 2022 yılı Ocak-Şubat dönemi merkezi yönetim bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 113,5 oranında artış gösterdi.

İki aylık dönemde kurumlar vergisindeki artış oranı yüzde 159,3, alkollü içeceklerden alınan ÖTV’deki artış oranı yüzde 60,1, uluslararası ticaretten alınan vergilerde artış oranı yüzde 120,3, dahilde alınan KDV’deki artış oranı yüzde 59,1 olarak gerçekleşti.

DİĞER VERGİLER KALEMİNDE DİKKAT ÇEKEN ARTIŞ

‘Başka yerde sınıflandırılmayan diğer vergiler’ kalemindeki iki aylık artış oranı ise yüzde 248 bin 117,1 gibi olağan dışı bir rakamla dikkat çekti. 2021’de bu vergi kalemindeki toplam gelir 690 bin TL olurken 2021’de bu rakam 1 milyar 713 milyon TL’ye çıktı.

Not: 648 bin TL olan 2021 Ocak-Şubat ayları Başka Yerde Sınıflandırılamayan Diğer Vergiler yuvarlanarak 1 milyon TL olarak gösteriliyor

VERGİ DIŞI GELİRLERDE GÖRÜLMEMİŞ ARTIŞ

Vergi dışı gelirlerdeki artış oranı da daha önceki yıllarda görülmediği kadar yüksek gerçekleşti. Merkezi yönetim vergi dışı gelirlerinin 2022 Ocak-Şubat dönemi toplamı 2021 yılının aynı dönemine göre yüzde 276,9 artış gösterdi.

Geçen yıl Ocak-Şubat döneminde 31 milyar 523 milyon liralık vergi dışı gelir söz konusu iken 2022 yılı Ocak Şubat döneminde vergi dışı gelir toplamı 118 milyar 809 milyon lira oldu. Bu artışta en büyük pay 53 milyar 399 milyon lira ile KİT ve Kamu banka gelirlerine ait. Diğer aslan payı ise faiz pay ve ceza kaleminden kaynaklanıyor.

‘SANAL GERÇEKLİK YARATILIYOR’

Bütçe rakamlarında sanal gerçeklik yaratıldığını savunan Bingöl konu ile ilgili şu yorumda bulundu:

“Maliye ile akademik düzeyde ilgilenen biri olarak bütçe fazlası özellikle de faiz dışı bütçe fazlası görünce sevinmem gerekir. Ancak rakamların içine girip artışın gerçek mahiyetine bakınca, öne çekilen gelir kalemleri ile sanal bir gerçeklik ortamı yaratılmaya çalışıldığını görüyorum.

Bu durum, bütçenin gerçek durumunu yansıtan açık rakamını görmekten daha fazla tedirgin ediyor beni. Çünkü, bütçenin fazla verdiği şeklindeki yanlış ve sanal sinyaller, birilerinin harcamalarda gaza basmasına neden olacaktır.

‘NE UĞRUNA YAPILIYOR?’

Tüm bunlar ne için yapılıyor? Bütçe gelir rakamlarının öne çekilmesi ve benzeri uygulamalar ne uğruna yapılıyor? Birilerinin bazı makamlarda bir iki ay daha fazla kalması için mi?

Lütfen ülkenin kodlarıyla, kurumları ve verileri ile oynamayın. Bütçede en önemli ilkelerden birisi gerçekliktir. İnandırıcılıktır, karşılaştırılabilirliktir. Sanal bütçe rakamları ile yanlış sinyaller yollamayın. Ülkenin en çok ihtiyaç duyduğu şey güven. Bunu daha fazla yok etmeyin.”