Otomobilde matrah düzenlemesi fiyatları nasıl etkileyecek?

Otomobilde matrah düzenlemesinin gelecek aydan itibaren yapılacağının duyurulması sektörde alım satımları durma noktasına getirip piyasayı kitleyince, düzenleme öne çekildi.

1 Aralık’ta duyurulması beklenen matrah düzenlemesi, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak hayata geçirildi.

Buna göre, otomobillerde yüzde 45 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği, 120 bin liradan 184 bin liraya çıkarılırken, yüzde 50 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 150 bin liradan 220 bin liraya yükseltildi.

Yüzde 60 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 175 bin liradan 250 bin liraya çıkarken, yüzde 70 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği ise 200 bin lira idi, 280 bin lira oldu.

Düzenleme ile yılbaşından bu yana en az yüzde 60-90 aralığında zamlanan sıfır araç fiyatlarında yüzde 5 ila yüzde 16 aralığında sınırlı bir indirim yaşanacağını anlatan sektör temsilcileri, düzenlemenin beklentileri karşılamadığını anlattı.

İkinci el araç fiyatlarında yaşanacak indirimin ise yüzde 5-10 ile daha da sınırlı kalması bekleniyor.

Bir diğer endişe de, enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artış nedeniyle, yetersiz bulunan bu düzenlemenin bile etkisinin kısa sürecek olması…

ODD: BİRKAÇ MODEL DIŞINDA ALT VERGİ DİLİMİNE DÜŞEN YOK

Sozcu.com.tr’ye konuşan Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt,  1 Aralık’ta yapılacak düzenlemenin öne çekilmesinin yerinde bir karar olduğunu söyledi ancak sektörün beklentisini karşılamadığının altını çizdi.

Birkaç gün önce matrah güncellemelerinin 1 Aralık’ta yapılacağı yönündeki duyumlar nedeniyle müşterilerin beklemeye girdiğini ve satışların durma seviyesine geldiğini, bu yüzden matrah güncellemesinin daha erkenden yapılmasının ‘yerinde bir karar’ olduğunu söyledi.

Ancak, uzun zamandır neredeyse tüm modellerin en yüksek ÖTV dilimi olan yüzde 80’lik dilime girdiğini söyleyen Bozkurt, “Bu da matrahlarda acil bir güncelleme beklentisine yol açmıştı” dedi.

“Bugün yapılan matrah güncellemesine göre, birkaç model dışında alt vergi dilimine düşen araç olmadığı görülmektedir” diyen Bozkurt, “Yapılan matrah güncellemesi, müşterilerin ve sektörün beklentisinin gerisinde kaldı” diye konuştu.

‘OLDUKÇA SINIRLI BİR İNDİRİM’

Sozcu.com.tr’ye konuşan Arabam.com Pazarlama Direktörü Dr. Naim Çetintürk ise, düzenleme sonrası sıfır araç fiyatlarında yüzde 5 ila yüzde 16 aralığında bir geri çekilme yaşandığını, bunun da toplamda 30 bin TL ila 70 bin TL aralığında bir indirime tekabül ettiğini anlattı ve şöyle dedi:

“Bu, ekonomik darboğazın olduğu bir dönemde elbette tüketici lehine bir gelişme ancak yüzde 85’lik resmi enflasyonun olduğu ortamda oldukça sınırlı.

Bugünkü matrah değişiklik öncesi yüzde 45, yüzde 50, yüzde 60, yüzde 70 ve yüzde 80 gibi 5 farklı dilim vardı ama bir iki araç haricinde araçların neredeyse tamamı yüzde 80’lik dilime girmek durumundaydı. Dolayısıyla ÖTV uygulaması fonksiyonunu ifa edemiyordu.

Düzenleme, araçların daha doğru bir ÖTV dilimine dağılmalarını sağladı.

Fakat daha alt ÖTV oranı dilimlerinin daha fazla aracı kapsaması, genel fiyatlarda daha ciddi avantaj yaratırdı. Bu anlamda beklentilerin gerisinde kalmış oldu.”

PİYASADAKİ ‘EN UYGUN ARAÇ’ 285 BİN TL’YE İNDİ

Çetintürk, sıfır araç fiyatlarında yaşanan bu hareketliliğin yavaş da olsa ikinci el fiyatlarına da yansıyacağını, ancak ikinci el fiyatlarındaki düşüşün daha da sınırlı kalarak yüzde 5-10 aralığında olabileceği öngörüsünde bulundu.

Çetintürk’ün verdiği bilgiye göre, düzenleme öncesi 180 bin TL olan sıfır bir araç, yüzde 60’lık ÖTV dilimine giriyordu ve satış fiyatı yaklaşık olarak 350 bin TL’ye ulaşıyordu. Şu an yüzde 45’lik dilime giriyor ve satış fiyatı 315 bin TL. Yani 30-35 bin liralık geri çekilme var.

220 bin liralık bir aracın ise düzenleme öncesi yüzde 80’lik ÖTV dilimine girdiğini söyleyen Dr. Çetintürk, “Bunun da satış fiyatı 470 bin liraya geliyordu ama şu an 390 bin liraya indi. Yani 70 bin liralık geri çekilme var” dedi.

Çetintürk ayrıca, “Düzenlemeyle piyasadaki en uygun araç 330 bin TL’den 285 bin TL’ye gerilemiş oldu. Yani yüzde 13,6’lık sınırlı bir indirim var” diye konuştu.

‘ENFLASYON YÜKSEK, KISA SÜRER’

Düzenlemenin fiyatlarda yarattığı indirim sınırlı bulunsa da, bunun bile kısa süreceğine yönelik endişeler mevcut. Nedeni ise, yüksek enflasyon ve üretim maliyetlerinin sürekli olarak yükselmesi nedeniyle araç fiyatlarının yeniden artması ve yine yüksek ÖTV dilimlerine çıkacak olması…

Sozcu.com.tr’ye konuşan Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karataş, düzenlemenin etkilerinin geçici olacağını düşünenlerden.

“Bu geçici bir karar olur maalesef. Kalıcı bir fiyat politikası etkisi yaratır diyemeyeceğiz” diyen Karataş, “Düzenleme bizim beklentilerimizin de toplumun beklentilerinin de çok altında ve hatta ikinci ele hiç etkisinin olacağını düşünmediğimiz bir noktada gerçekleşti” diye konuştu.

Fiyatlardaki mevcut gerilemenin de ötesinde, en önemli hususun ‘matrah oranlarının düzenli olarak güncel tutulabilmesi’ olduğuna dikkat çeken Dr. Çetintürk ise, ne yapılması gerektiğiyle ilgili şunları söyledi:

‘ÜRETİM MALİYETLERİNE GÖRE GÜNCELLEMEYE DEVAM EDİLMELİ’

“Matrah oranları üretim fiyatları ve pazar gerçeklerine göre güncelleniyor olmalı.

Bu olmazsa, yüksek enflasyon ve artan üretim maliyetleri nedeniyle bu araçların fabrika fiyatları yeniden arttığı zaman yine yukarı dilime kaymaya devam edecek. O zaman da hayatımızda pek bir şey değişmemiş olacak ve biz yine birçok aracı yüzde 80’lik en üst vergilendirmeden alıyor olacağız.

Bu nedenle tekrar etmekte fayda var: Matrah oranları üretim fiyatları ve pazar gerçeklerine göre güncelleniyor olmalı.”

‘SEÇİM ÖNCESİ BİR DÜZENLEME DAHA GELEBİLİR’

Sozcu.com.tr’ye konuşan bir diğer isim, vergi uzmanı ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Batı’nın verdiği bilgiye göre, düne kadar 560 bin lira olan sıfır bir araç, düzenleme sonrası yüzde 5 indirimle 530 bin TL’ye gerilerken; 400 bin TL’lik bir araç ise yüzde 16 düşüşle 334 bin TL’ye indi.

Bugünkü düzenlemenin satış fiyatı 595 bin TL ve üzerindeki araçlarda ise herhangi bir değişiklik yaratmayacağını aktaran Batı’ya göre, seçim öncesi bir düzenleme daha yapılabilir.