Pankreas kanseri riskini artıran 5 neden

Karaciğer-Safra Yolları-Pankreas Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Kürşat Serin “Sinsice ve hızlı ilerlediği için genellikle geç teşhis edilen kanser türlerinden biri olan pankreas kanseri riskini, genetiğin yanı sıra yanlış alışkanlıklar ve çevresel etkenler artırıyor’’ dedi.

Pankreas kanseri, ilk evrelerinde genellikle bir belirti vermiyor. Midede şişkinlik, karın-sırt ağrısı ya da ani kilo kaybıyla kendini gösterdiğinde ise başka hastalıklarla karıştırıldığı için önemsenmiyor. Bu yüzden de hızlı yayılıp, genellikle geç evrede tespit ediliyor. Görülme sıklığı giderek artan hastalığa genetik yatkınlığın yanı sıra çevresel etkenlerin de zemin hazırladığını belirten Karaciğer-Safra Yolları ve Pankreas Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Kürşat Serin, pankreas kanseri riskini artıran 5 nedeni ve hastalıktan korunma yollarını şöyle açıkladı…

Doç. Dr. Kürşat Serin

NASIL TETİKLENİR?

İşte pankreas kanseri riskini artıran nedenler…

1-Ani gelişen diyabet

Pankreas kanseri tanısı alan hastaların dörtte üçünde şeker metabolizması bozukluğu ya da tip 2 diyabet mevcuttur. Uzun süreli insülin yüksekliğine maruziyet ve kan şekeri yüksekliği, pankreas kanseri gelişiminde altta yatan asıl bozukluk olarak görülmektedir ve yeni tanı alan şeker hastalarının dörtte birinde pankreas kanseri saptanmaktadır. Yani aniden ortaya çıkan ve düşürülmesi zor olan kan şekeri yüksekliğinde pankreasta gelişen bir tümör ihtimali de düşünülmelidir.

2-Beslenme alışkanlıkları

Yağlı beslenme özellikle margarin gibi doymuş yağlar, işlenmiş et dediğimiz salam-sosis, tütsülenmiş et, kırmızı et ve aşırı pişmiş-yanık ızgara ürünlerin pankreas kanseri gelişim riskini artırdığı bilinmektedir. Bu arada pankreas kanseri olup da hastalıktan kaynaklanan mide ağrılarını şişkinlik gibi düşünüp bu sorunu soda ya da ilaçla geçirmeye çalışmak çok yanlış. Dolayısıyla basit gördüğümüz mide sorunlarımızı soda ya da bazı ilaçlarla geçiştirmemeli, mutlaka doktora başvurmalıyız.

3-Sigara ve alkol

Tütün kullanımı pankreas kanseri gelişimi riskini yüzde 70 artırırken pankreas kanseri hastalarının yüze 30’unda tütün kullanımı ya da maruziyeti hikayesi mevcuttur. Ne kadar az tüketilirse tüketilsin kırmızı şarap da pankreas kanseri gelişimini 1.5 kat artırır. Aşırı alkol alımı veya alkolik sirozda ise pankreas kanseri gelişimi riski 2 kat artar.

4-Obezite

Kolesterol yüksekliği ve obezite, pankreas kanseri gelişimi için önemli bir risk faktörüdür. Vücut kitle indeksinde her 5 puanlık artış pankreas kanseri gelişimi riskini yüzde 10 artırır. Ayrıca kronik pankreas iltihabı ve bazı enfeksiyonlar da pankreas kanseri gelişiminde riski artıran etkenler olarak bilinir.

5-Genetik yatkınlık

Pankreas kanserlerinin sadece yüzde 5’i genetikten kaynaklanır. Ancak ailede kan bağı olan 3 veya daha fazla kişi pankreas kanseri tanısı almışsa bu aile fertlerinde pankreas kanseri gelişimi riskinin 57 kat arttığı bildirilmiştir.

Nasıl korunabiliriz?

Pankreas kanseri çoğunlukla yanlış yaşam alışkanlıklarından ve çevresel faktörlerden kaynaklanır. İşte hastalığa dikkat edilmesi gereken noktalar…

1-Tütün ve mamullerinden uzak durun. Sigaraya başlamayın, içiyorsanız bırakın. Dumansız sigara-elektronik sigaradan uzak durun. Pasif içicilik de riski artırır, sigara içilen ortamlardan da uzak durun.

2-Diyabetinizi kontrol altında tutun.

3-Beslenme alışkanlıklarınıza dikkat edin. Şişmanlamayın, şişmansanız kilo verin. Spor yapın, aldığınız kaloriyi azaltın. Her gün taze mevsim sebze ve meyvelerini tüketin. Basit şeker ve yağ alımını azaltın. İşlenmiş etlerden uzak durun, kırmızı eti azaltın, beyaz eti artırın.

4-Her gün 1 fincan Türk kahvesi için Kahve içmek ister kafeinli ister kafeinsiz olsun pankreas kanseri gelişimini hemen hemen yarı yarıya azaltır.

5-Çevresel etkenleri düzenleyin Kimyasal madde maruziyetini engelleyin.

6-Riskli gurubunda iseniz veya pankreasta olası öncü lezyonunuz var ise kontrollerinizi aksatmayın: Eski sigara kullanıcıları, diyabet hastaları, sebepsiz hızlı-fazla kilo verenler, bilinen pankreas veya safra yolu patolojisi olanlar dikkatli olmalıdır.