Savaşa ve yaptırımlara rağmen Rus rublesi neden çökmedi?

Rusya’nın para birimi rublenin, neredeyse savaş öncesi değerine geri dönmesi dünyanın gündeminde. Savaşın ilk günlerinde değerinin neredeyse yarısını kaybeden rublenin toparlanmasında sermaye kontrolleri etkili olurken, risklerin devam ettiği de vurgulanıyor.

Rusya’nın para birimi rublenin, savaş ve yaptırımlara rağmen değerini koruması dikkat çekiyor.

Savaşın başladığı 24 Şubat 2022 tarihinden bir gün önce 81 seviyelerinde olan dolar/ruble kuru, 7 Mart’ta 177’ye kadar yükseldikten sonra gerilemeye başladı.

Gerileme son günlerde hızlandı ve kur neredeyse savaş öncesi seviyelere geri çekilerek 83’ü gördü.

300 MİLYAR DOLARLIK REZERV DONDURULMUŞTU

Savaşın ilk günlerinde ruble hızlı değer kaybı yaşarken, konu ABD Başkanı Joe Biden tarafından da gündeme getirilmiş ve 10 Mart’taki konuşmasında Biden, yaptırımlarla Rusya’nın ekonomisini çökerttiklerini öne sürerek “Bir ruble artık bir Amerikan kuruşundan daha az değerli” demişti.

Rusya’nın yaklaşık 640 milyar dolarlık rezervinin dolar ve euro cinsi olan 300 milyar dolarlık kısmının ABD ve müttefikleri tarafından dondurulmasına ve Rusya Merkez Bankası’nın rubleyi savunmak için kullanabileceği rezerv miktarının sınırlanmasına rağmen rublenin toparlanması, bunun nasıl olduğu sorularını da beraberinde getirdi.

NEDENİ NE?

Rublenin değerinin neredeyse savaş öncesi döneme dönmesi, dünyanın da gündeminde. ABD merkezli finans ajansı Bloomberg, dün konuya dair haberinde, ülkeden döviz çıkışına karşı getirilen sermaye kontrolü önlemlerinin, rublenin değerini korumasında etkili olduğuna işaret etti.

“Ruble işgal sonrası düşünün tamamını geri almaya yaklaştı” başlıklı haberde, rublenin dolar karşısında son 14 işlem gününün 13’ünde değer kazandığına dikkat çekildi.

SINIRLAMALAR ETKİLİ, ATEŞKES DESTEKLER

ABD merkezli döviz şirketi Informa Global Markets’ın kıdemli gelişen piyasalar analisti Natalie Rivett, “Rublenin toparlanması, Rusya Merkez Bankası’nın alım ve satımı sınırlamaya yönelik politikalarının sonucu oldu” dedi.

Ukrayna ile Rusya arasında bir ateşkes olması durumunda bunun rubleyi desteklemesinin muhtemel olduğunu belirten Rivett, rublede sürdürülebilir bir değerlenmenin olacağını düşünmenin ise zor olduğunu vurguladı.

Rivett, ABD ve müttefiklerinin uyguladığı sert yaptırımlar nedeniyle Rusya’nın izole edildiğini ve bu koşullarda rublenin savaş öncesi seviyelere dönmesinin yine de zor olacağını belirtti.

‘RİSK SÜRÜYOR’

İtalya merkezli sigorta varlık yönetim şirketi Generali’nin kıdemli gelişen piyasalar stratejisti Guillaume Tresca, rublenin tipik ve işleyen bir piyasa olmadığı dikkat çekerek, savaş ve yaptırımlar kaynaklı riskin sürdüğüne işaret etti.

Rubledeki değerlenmenin kırılgan olduğunu öne süren Tresca, gerçek bir ekonomik gelişmenin değil teknik etkenlerin değerlenmede öne çıktığını savundu.

‘RUBLE İLE GAZ SATIŞI PLANI DE DESTEKLİYOR’

Bloomberg’in haberinde, Rusya’nın doğalgaz ihracatında ödemenin ruble cinsi olması talebinde bulunduğunu ancak büyük sanayi ülkelerinin bu talebi reddettiğini de aktardı.

Sozcu.com.tr’nin görüşlerine başvurduğu uzmanlar da, faiz artışı, sermaye kontrolleri ve ruble ile doğalgaz satışı planının rubleyi desteklediğine işaret ediyor.

Rusya Merkez Bankası, 28 Şubat’ta politika faizini yüzde 9,5’ten yüzde 20’ye yükseltmişti.

Uzmanlar, yaptırımlar ve sermaye kontrolleri nedeniyle rublenin konvertibilitesinin gerilediğini ve uluslararası döviz piyasalarında rubleye karşı pozisyon almanın zorlaştığına, bunun da değer kaybı basıncını azalttığını belirtiyor.

Yabancıların yaptırımlar nedeniyle rubleye el süremediğini belirten uzmanlar, sermaye kontrolleri nedeniyle Rusların da dövize el süremediğini, ithalatın da hızla gerilediğini, bu koşullarda rublenin değer kaybının sınırlandığını, kurun serbest piyasada belirlenmediğini vurguladı.

SERMAYE KONTROLÜ ÖNLEMLERİ NELER?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından 28 Şubat’ta imzalanan kararnameyle, ülkeden nakit olarak 10 bin dolar üzeri döviz çıkartılması yasaklanmıştı.

Kararnameyle ayrıca, ihracat yapan şirketlerin elde ettikleri dövizin yüzde 80’ini Rusya’daki bankalara satması zorunluluğu getirilmişti.

Kararnameyle, Rusya vatandaşlarının döviz cinsinden dış borç vermeleri ve ülke dışındaki banka hesaplarına döviz yatırmaları yasaklanmıştı.