Şeker krizini özelleştirme tetIkledi

Stratejik ürün üretiminde özelleştirmenin acısı ‘şeker’den çıktı. 2018’de Türkşeker’in 10 fabrikası özelleştirilince şeker krizi patladı.

Şeker ile üretim yapan sanayici ve gıda imalatçısı toptancıdan 50 kilogramlık şeker çuvalını 700 liradan almak zorunda kalıyor. Artan maliyetle zor durumda kalan üretici, üretimden vazgeçme noktasına gelirken söz konusu sorunun şeker fabrikalarının özelleştirilmesi nedeniyle yaşandığına dikkat çekiliyor.

PAYI AZALDI

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran, 2018 yılında bünyesindeki 25 fabrikadan 10’u özelleştirilince piyasadaki payı yüzde 65’ten yüzde 35’lere düşen Türkşeker’in, özelleştirmelerden önce piyasayı yönlendirdiğini söyledi. 2002’de pancardan üretilen şekerde yeterlilik oranı yüzde 127.7 iken özelleştirmelerden sonra ise bugün yüzde 89.4’e kadar gerilediğini belirten Kapıkıran, yeterlilik oranının bu yıl da yüzde 15’ten fazla düşmesinin beklendiğini, şeker tüketim miktarının ise yıldan yıla artış gösterdiğini dile getirdi.

İTHALAT ARTTI

Özelleştirme öncesi ve sonrası döneme ilişkin pancar ekilen alan, şeker ihracat ve ithalatına ilişkin bilgileri de paylaşan Kapıkıran, 1992 yılında 4.3 milyon dekar alana pancar ekimi yapılırken 2002 yılında bu alanın 3.7 milyon dekara, 2021’de ise 3.3 milyon dekara gerilediğini söyledi. 2002-2003 yılında 3.982 ton şeker ithalatı, 209 bin 153 ton da ihracat yapılırken 2019-2020 döneminde ihracat 244 bin 710 ton oldu, ithalat ise 70 kattan fazla artarak 283 bin 662 tona çıktı.

İsa Gök

‘Türkşeker zararına satıyor’

Şeker-İş Sendikası Genel Başkanı İsa Gök ise piyasadaki sıkıntının sadece özelleştirmelerden değil fiyatlandırmadaki sorunlardan da kaynaklandığını belirtti. Türkşeker’in zararına satış yaptığını, özel sektörle arasındaki fiyat uçurumunun bundan kaynaklandığını söyleyen Gök, “Türkiye’de bir şeker sorunu var. Arzı karşılayacak şeker var ancak sorun maliyetlerle ilgili” dedi. Gök, şekerin kilosunu ortalama 5.90 liradan satan Türkşeker’in zarar etmemesi için en azından 7.5-8 liradan satış yapması gerektiğini söyledi. Piyasada ise şekerin kilosu 15 lirayı buluyor.

Murat Kapıkıran

‘Üretimin artması için çiftçi desteklensin’

Murat Kapıkıran, şekerde yaşanan bir sorunun da şeker ve şeker pancarındaki kotadan kaynaklı olduğunu belirtti. Pancar şekerinin piyasanın manipülatif kollarına bırakılmaması gerektiğini vurgulayan Kapıkıran, stokçuluk, erişilebilirlik ve fiyat açısından kamunun gerçekçi denetimler yapmasının gerekliliğine dikkat çekti. Kapıkıran, pancardan şeker üretiminin artırılması için girdi maliyetlerinde çiftçiye destek verilmesi ve pancarda ton başına yapılan ödemenin de artırılması gerektiğini söyledi.