Şeker ve çikolata zamları bayramda ağzımızın tadını kaçıracak
Ramazan Bayramı’nın vazgeçilmezi şekerleme ve çikolata büyük bir zam fırtınası ile karşı karşıya. Şekerleme ve çikolata fiyatları önceki Ramazan Bayramı’na göre ikiye katlanmış durumda. Üstelik kakaodaki krizin çikolata fiyatlarını daha da artırması bekleniyor.
Ramazan Bayramı öncesi 2024 yılındaki zam yağmurundan çikolata ve şekerler de nasibini aldı.
Çikolata fiyatları geçtiğimiz yılki ramazan bayramına göre yüzde 90’dan fazla zamlandı.
Ayrıca şeker fiyatlarına da büyük zam geldi. Şeker fiyatlarında gelen zam, geçen yıl ramazandan bu yana yüzde 100’ü aşarken kurban bayramından bu yana ise yüze 75 oldu.
KAKAO KRİZİ
Dünyanın en büyük en büyük iki kakao tedarikçisi Fildişi Sahili ve Gana’daki tarımsal üretim sorunları nedeniyle kakao fiyatları geçtiğimiz haftalarda rekor üstüne rekor kırmıştı. Arz sorunları nedeniyle New York’ta kakao fiyatları ton başına fiyatı 10 bin doları gördü.
Kakao fiyatları, küresel arzdaki düşüşün etkisiyle 3 ayda yaklaşık iki katına çıkarak rekor seviyelere yükselirken, çikolata üreticileri hem boyutlarda küçülmeye hem de fiyatlarda artışa gitti.
Sektör temsilcilerine göre kakao krizi çikolata piyasasına yansımış durumda. Diğer yandan artan şeker fiyatları da şekerleme ve çikolata ürünlerini etkiliyor.
Kakao arzında sorunlarının ana nedeni uzun süreli kuraklık ve şiddetli yağmur gibi kötü hava koşulları gösterilirken, virüs kaynaklı bitki hastalıkları da mahsulü etkiledi.
ÇİKOLATA FİYATLARI TIRMANDI
Dünyadaki kakao üretiminin yüzde 60’ını karşılayan iki ülkeden gelen haberlerin ardından, tüm dünyada çikolata fiyatlarına yansımaya başladı. Çikolata üreticileri, yüksek kakao fiyatlarını ya fiyat artışları şeklinde ya da ambalaj boyutlarını azaltarak tüketicilere yansıtıyor.
Ramazan bayramlarında yaygın olarak tüketilen bir çikolata, marketlerde kilogram başına 380 TL civarında alıcı buluyor. 2023 yılındaki Ramazan bayramında benzer çikolatların fiyatı 200 TL civarında olurken Kurban Bayramı’nda ise 260 TL’ye satılıyordu.
2023 yılı Ramazan Bayramı’nda 100 TL civarında olan ikramlık şekerlemeler marketlerde bu bayram öncesi ortalama 215 TL’den satılıyor.
YÜZDE 140’LIK ARTIŞ FİYATLARA YANSIYACAK
Çikolata krizi ile ilgili açıklama yapan Patiswiss Yönetim Kurulu Başkanı Elif Aslı Yıldız, “Bu konuda çok fazla bilgi kirliliği var. Kakao ağaçlarını etkileyen virüsle ilgili net bir bilgi yok” açıklamasında bulunmuştu.
Yıldız, “El Nino derken iklim krizi derken, Ukrayna savaşından dolayı gübrenin yetersiz kalmasının da etkisiyle limanlara yüzde 30-35 daha az kakao ulaşmış durumda. Biz yüzde 3-5 bir etkilenme bekliyorduk yüzde 35-40 bir azalış beklemediğimiz bir azalış oldu. Maalesef bu durum kakao fiyatlarına bir yılda tonunda 2 bin pound’dan 4 bin 800 pound’a çıkmasına neden oldu” dedi.
ÇİKOLATA ALIRKEN DİKKAT
Kakao fiyatlarındaki yüzde 140’lık artış fiyatlara çok kısa sürede yansıyacağını dile getiren Yıldız, “Fiyatlara yansıtmamak için elimizden geleni yapıyoruz ancak TL’deki değer kaybından bağımsız bir durumla karşı karşıyayız” dedi.
Tüketimin de dünyada yüzde 10 azalması gerektiğini, yoksa önümüzdeki dönemde çikolataya ulaşmanın zorlaşacağını belirten Yıldız, “Çikolata alırken mutlaka etiketlere bakılmalı. Güvendiğiniz markaları tercih edin, çünkü bazı üreticiler kakao yerine başka reçetelere yönlenebilir” açıklamasında bulundu.
ŞEKERLEMEDE FİYAT YÜZDE 80 ARTTI
İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı İHBİR’in 2024 hedefleri ve ihracattaki son durumun değerlendirildiği toplantıda çikolata ve şeker fiyatlarındaki son duruma değindi.
Toplantıda İHBİR’in faaliyet alanına giren şekerleme ve çikolata ürünlerinde Ramazan Bayramı öncesindeki fiyat gelişmelerini de değerlendiren Taycı, “Şekerlemede fiyatlar geçtiğimiz yılki bayram dönemine göre yüzde 80 arttı. Enflasyon oranındaki artış halihazırda rakamlara yansımış durumda” dedi.
Bununla birlikte çikolatanın hammaddesi kakaodaki rekolte düşüşü ve buna bağlı fiyat artışları nedeniyle şekerleme ürünlerinin çikolataya göre hâlâ daha cazip olacağını belirten Taycı, “Kakao yağının tonu 30,000-32,000 euroya çıktı. Maliyet artışı ürünlere hala yansımadı. Bayramdan sonra fiyatlara yansıyacak. Ramazan Bayramı’ndan sonra çikolata fiyatından dolayı ulaşılması zor bir ürün olacak” dedi.
Taycı, kakao fiyatlarındaki artış nedeniyle hem üretici hem de tüketicilerin alternatif arayışında olacağını belirterek, “Masif çikolatadan ziyade, çikolata kaplamalı ürünler tercih edilecek” diye konuştu.
