Soğuk hava kalbi nasıl etkiliyor?

Havaların soğumasıyla birlikte kalp sağlığımıza da özen göstermemiz gerekiyor. Kalp krizi riskinin kış aylarında arttığını belirten Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alparslan Kılıç, soğuk havanın kalbe etkilerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle anlattı…

Doç. Dr. Alparslan Kılıç

HANGİ SORUNLAR YAŞANIR?

Hava sıcaklığının düşmesiyle birlikte kalp, kan akışını sürdürmek ve vücudumuzu sıcak tutabilmek için daha fazla çalışmak zorunda kalır. Soğuk hava kan damarlarının büzüşmesine neden olabilir. Bu durum kalp kasının ihtiyacı olan oksijen ve besine ulaşmasını zorlaştırarak genel kalp sağlığını tehlikeye atabilir. Damar içinde kanın pıhtılaşma ihtimali kışın artar. Kan basıncı ve kan kolesterol seviyesi de kış aylarında yükselebilir. Artan kolesterol ve kan basıncı kalp krizi riskini artırabilir. Yine kışın kardiyovasküler hastalıkların artmasının bir diğer nedeni, influenza, Covid gibi viral enfeksiyonlardaki artıştır.

EN ÇOK KİMLERI ETKİLER?

Kış mevsiminde düşük sıcaklık, kirlilik ve diğer faktörler kalp hastalığı riskini artırabilir. Soğuk havalarda şeker, tansiyon, kolesterol yüksekliği, böbrek yetmezliği, KOAH gibi kalp damar hastalığı için risk faktörü bulunanlar, yaşlılar, kalp damar hastalığı ve kalp kapak hastalığı olan dikkatli olmalıdır.

SABAH SAATLERİ RİSKLİ

Göğüs ağrısı, kalp krizi ve iskemik inme gibi kardiyovasküler sistemle ilgili hastalıklar kış sabahlarında daha sık görülür. Kan akışkanlığındaki değişim, stres hormonu kortizolün ve tansiyonun daha yüksek olması gibi pek çok faktörün etkisiyle kalp krizleri tetiklenebilir. Pek çok araştırma sabah saatlerinde evinin önündeki ya da arabasının camlarındaki karları temizlerken ya da işe yetişme telaşıyla hareket eden kişilerde kalp krizi geliştiğini ortaya koymaktadır.

Kalp probleminiz olup olmadığını nasıl anlarsınız?

Tüm kalp rahatsızlıkları uyarı işaretleriyle birlikte gelmez. Herhangi bir belirti konusunda daima uyanık olun ve derhal tıbbi yardım alın. Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız hemen kontrole gidin:

– Göğüste ağrı veya herhangi bir rahatsızlık. Lütfen göğüs ağrısını küçümsemeyin.

– Bazı insanlar kalp krizinde mide ekşimesi, hazımsızlık ve mide ağrısı yaşayabilir. Bu sorunları da ciddiye alın.

– Bazen göğüs ağrısı belirgin değildir, ancak omuz, sırt ve kolda ağrı mevcuttur.

– Baş dönmesi.

– Nefes darlığı ve hırıltı.

– Kalp hastasında uzun süreli öksürük.

– Kolayca yorulma.

– Fiziksel aktivite olmadan terleme.

Ne gibi önlemler alınabilir?

– Kışın kendinizi sıcak tutmanız son derece önemli. Tek parça çok kalın bir mont giymek yerine, vücudun nefes almasına izin verecek emici özelliği olan kıyafetler birkaç kat olacak şekilde giyilmelidir. Bu şekilde giyinmek hem vücudunuzun nefes almasına hem de sıcak havanın izolasyonuna izin verecektir. Vücut sıcaklığının önemli bir bölümü saçlı deriden kaybedildiğinden, başınızı mutlaka hava değişimine izin verecek bir şapka ya da fularla kapatın.

– Fiziksel olarak aktif kalın ancak soğukta yürüyüş ya da egzersiz yapmayın. Örneğin hafif aerobik, yoga, dans gibi iç mekan aktiviteleri yapabilirsiniz. Kan basıncında düşme, ritimde düzelme, kiloda azalma, nefesin açılması, şeker riskinin azalması, vücut direncinin artması ve en önemlisi, damar sağlığında düzelmeyle birlikte kalp krizi riskinin azalması düzenli yapılan egzersizin olumlu etkilerinden sadece bazılarıdır.

– Kışın kalp hastalığı riskini artırabilecek kızarmış, yağlı, tatlı ve yüksek kolesterol içeren yiyeceklerden kaçının. Bol sıvı tüketimine özen gösterin. Lif açısından zengin meyve, sebze, yulaf, kahverengi pirinç, makarna gibi tam tahıllı yiyeceklere öncelik verin. Haftada bir porsiyon -yağlı balık da dahil olmak üzere- yağsız et tüketin. Az yağlı süt ürünlerini tercih edin ve zeytinyağıyla yemek pişirin. Böylece çok fazla doymuş yağ tüketmekten kaçınmış olursunuz.

– Kış mevsiminde D vitamini düzeyi azalır. D vitamini eksikliği de kalp hastalığı riskini 3 kat artırır. Somon gibi yağlı balıklar, süt, tahıl ürünleri, yumurta ve mantar doğal D vitamini içerir. Düzenli tüketilmeleri gerekir. Kalp hastalığınız da varsa, kış mevsiminde D vitamini değerlerinize baktırmalısınız. Doğal yoldan alınan D vitamini yetersiz kaldığında ise dışarıdan D vitamini takviyesi gerekebilir. Ancak, çok yüksek D vitamini seviyeleri de -başta kalp olmak üzere- vücutta olumsuz etkilere neden olabileceğinden, sadece doktorunuz gerekli gördüğünde kandaki seviyenize göre kullanın.

– Kış aylarında artan viral enfeksiyonlar kalp yetmezliğine neden olabilir. Bilinen kalp yetmezliği olan hastalarda da hastane yatışlarına, hatta beklenmedik ölümlere yol açabilir. Gribe karşı en iyi tedbir ise aşı olmaktır. Grip aşısı yaptırmak için en uygun zaman eylül ayı ortasından ekim ayı ortasına kadar olan bir aylık zaman dilimidir. Yapılan araştırmalarda bu tarihlerde aşılanan kişilerde kalp krizi riskinin aşılanmayanlara göre yaklaşık yüzde 20 daha düşük olduğu saptanmıştır.

– Şeker, tansiyon, böbrek ve damar sorunları gibi tıbbi durumları yakından takip edin. Bu koşullar kontrol edilmezse, sizi kalp rahatsızlıklarına daha yatkın hale getirir.

– Kendinizi fazla yormayın. Kalp hastasıysanız, ağır ve yorucu işlerden kaçınmaya çalışın ve iş aralarında dinlenmek için küçük molalar verin.

– Aşırı alkol tüketiminden kaçının. Alkollü içecekler vücuda sıcaklık hissi vermesine karşılık, vücut damarlarında genişlemeye neden olup vücutta ısı kaybının artmasının belirginleşmesine de sebep olabilir. Ayrıca, alkollüyken soğukla temasta vücudun ısı kaybı daha fazla olur. Alkol yerine su tüketin.

– Kalp rahatsızlıkları riskini artırdığı için sigarayı bırakın.

– Vücudunuzu sıcak tutmak için kış aylarında ılık yiyecekler tüketin.

– Kalp hastasıysanız, ani soğuk çarpmalarını önlemek için soğuk günlerde dışarı çıkmamaya özen gösterin.