Yeni bitki türü keşfedildi! Bilim dünyasından yöre halkına uyarı

Adıyaman Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nde doktora yapan Şener Özcan, Besni ilçesi civarında yaptığı saha çalışması sırasında Sugözü Kanyonu’ndaki kalker duvarlarından topladığı çan çiçeğinin diğer türlerden farklı olduğunu görünce Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım’dan destek istedi.

Detaylı çalışmalar sonucu bitkinin şu ana kadar dünyada keşfedilmemiş yeni tür olduğu kanısına varıldı. Bu yeni türe ilişkin akademik makale hazırlanıp bilim dünyasına tanıtıldı. 15 Kasım’da yayımlanan makalede, bitki bilimsel olarak ‘Campanula adiyamanensis’, Türkçe ise ‘Adıyaman çanı’ olarak isimlendirildi.

“KANAL GENİŞLETME ÇALIŞMALARI ZARAR VERİYOR”

Prof. Dr. Hasan Yıldırım, yeni türe ilişkin bilgi verdi:

“Çok ince, nahif bir görüntüsü var. Bu bitkinin genel olarak bulunduğu ortam bir kanyon içi. Suyun aktığı, nemli bir ortam. Zor koşullarda yaşayan bir bitki. Mavi büyük çiçekleriyle göze çarpıyor. Bulunduğu alan küçük bir kanyon. Bu kanyonda 200 kadar birey veya kök bulunuyor. Bu çok sınırlı bir sayı. Bu alanda ciddi anlamda bitkinin habitatı üzerine tehditler var. Birincisi, bu alandaki kanal genişletme çalışmaları zarar veriyor. İş makineleriyle yapılan tahribat, kaya duvarlarındaki bitkinin habitatının bozulmasına neden oluyor. Yakın bir mesafede mesire alanı mevcut ve insanlar bu alanda piknik yapıyor. Şu ana kadar hiç rastlanmayan şekilde, çan çiçekleri tatları hoş olmayan bitki grubunda olmasına rağmen tüketildiğine dair bilgi aldık. Bu konuda çok dikkatli olunması gerekiyor. 200 kadar bireye sahip Adıyaman çan çiçeğimiz henüz bilim dünyasına tanıtılmışken yöre halkının bu konuda çok titiz davranması gerekiyor. Bu bitkinin koruması büyük önem arz ediyor.”

“TÜRKİYE, ÇAN ÇİÇEKLERİ AÇISINDAN GEN MERKEZİ”

“Bitkinin hangi alanlarda kullanılabileceği net olarak henüz ortaya konmamıştır. Ancak esas olarak çan çiçeğinin özelliğinden dolayı süs bitkisi kullanım açısından önü açık bir grup. Türkiye çan çiçekleri açısından gerçekten bir gen merkezi. Dünyada 420 tane çan çiçeği varken, ülkemizde bu bitkiyle birlikte 132 tane türümüz oldu. Bunlardan 69 tanesi ise endemik bitki. Bu, büyük bir potansiyel. Bu potansiyeli kullanabilirsek süs bitkisi açısından önemli bir rezerve sahibiz.” (DHA)