Yıllar sonra ilk defa… Elektronik cihazlar bozulabilir, internet kesilebilir

ABD’deki Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), perşembe günü geç saatlerde ‘Şiddetli (G4) Jeomanyetik Fırtına Gözlemi’ni yayınladı.

Ocak 2005’ten bu yana ilk defa şiddetli jeomanyetik fırtına nedeniyle alarm durumuna geçen Amerikan ajansı, GPS gibi elektronik cihazları ve elektrik şebekelerinin bazı kısımlarını bozabileceğini söyledi. Ayrıca yaşanacak fırtına nedeniyle ülkenin büyük bir bölümünün bir ışık çemberiyle kaplanabileceğini de belirtti.

Uyarıdan önce çarşamba günü Güneş’ten çok sayıda büyük plazma çıkışının tespit edildiği bir dizi Güneş patlaması gerçekleşmişti. 

İLETİŞİMDE SORUNLAR YAŞANABİLİR

Acil durum uyarısında da “NOAA’nın Ulusal Hava Durumu Servisi’nin bölümü olan Uzay Hava Tahmin Merkezi (SWPC), 8 Mayıs’ta başlayan bir dizi Güneş patlaması ve koronal kütle püskürmelerinin (CME’ler) ardından Güneş’i izliyor” diye yazıldı. Ardından da cuma akşamı için “Şiddetli (G4) Jeomanyetik Fırtına Gözlemi” yayınlandı.

“Jeomanyetik fırtınalar Dünya’ya yakın yörüngedeki ve Dünya yüzeyindeki altyapıyı etkileyebilir” diye devam eden açıklamada, fırtınanın iletişimi olumsuz yönde etkileyebileceği belirtilirken; elektrik şebekesini, navigasyonu, radyo ve uydu operasyonlarını potansiyel olarak bozabileceği belirtildi.

Ayrıca yetkililer, “SWPC, koruyucu önlem alabilmeleri için bu sistemlerin operatörlerini bilgilendirdi” diye yazdı.

KUTUP IŞIKLARI GÖRÜLEBİLİR

Potansiyel fırtınanın daha doğal yan etkilerinden ise şu şekilde bahsedildi: “Jeomanyetik fırtınalar aynı zamanda Dünya’daki muhteşem kutup ışıklarını da tetikleyebilir. Şiddetli bir jeomanyetik fırtına, kutup ışıklarının Alabama ve Kuzey Kaliforniya kadar güneyde görülme potansiyelini de içeriyor.”

Öngörülen fırtına şiddetli anlamına gelen ‘G4’ olarak derecelendirildi. Ve en son Ocak 2005’te böyle bir uyarı yayınlandığı belirtildi. Enerjik protonlardan oluşan fırtına sadece 15 dakika sonra Dünya’ya çarptı ve yüksek frekanslı bir patlamaya neden oldu. Bu da çok güçlü manyetik alanlarda çok sayıda enerjik elektronun varlığına işaret ediyordu. Göz açıp kapayıncaya kadar meydana gelen patlama, bilim dünyasını elli yıl içinde ölçülen en yüksek radyasyon dozuyla şoke etti ve birkaç dakika içinde tüm gezegendeki radyasyon monitörlerini devre dışı bıraktı.

Yetkililer, bu fırtınadan muhtemelen ABD’nin etkileneceğini belirtti.